AB-Türkiye uyum sürecinde hukuk yargı yolsuzlukla mücadele başlıkları önemli yer tutmaktadır. Europol ve Eurojust gibi uluslararası adli polis teşkilatı ile işbirliği öngören raporda şu başlıklar yer almaktadır;
Hukukun üstünlüğü
• Türkiye’nin bu alandaki hazırlıkları belirli bir düzeye ulaşmıştır.
• 2007 – 2013 döneminde yargı sisteminde bağımsızlık davaların kalitesi göz altılarda önemli oranda azalma yargılama öncesi tutukluluk sürelerinde azalma insan hakları ve temel haklara saygı ve
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadına sadık kalınması dâhil olmak üzere önemli ilerlemeler sağlanmıştır.
• Bu dönemde yargının etkinliği alanında çalışmalar yürütülmüş bilgi ve iletişim teknolojilerinin daha fazla kullanılmasına yönelik önemli başarılar sağlanmıştır.
• Ancak 2014 yılından bu yana ilerleme yaşanmamıştır.
• Yargının bağımsızlığı ve güçler ayrılığı konuları zarar görmüş hâkimler ve savcılar yoğun bir siyasi baskıya maruz kalmıştır.
• Türkiye’nin önümüzdeki yıl odaklanması gereken noktalar:
Yargı mensuplarının görevlerini yürütme ve yasamanın güçler ayrılığı ilkesine tam olarak saygı gösterdiği bir ortamda bağımsız ve tarafsız şekilde yerine getirmesi için gerekli siyasi ve yasal şartların oluşturulması
Yürütmenin Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu içerisindeki rol ve etkisinin sınırlandırılması ve hâkimlerin kendi istekleri dışında yerlerinin değiştirilmesine karşı gerekli güvencelerin sağlanması;
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun davalara müdahalesine karşı ek güvencelerin getirilmesi.
Yolsuzlukla mücadele
• Bu alanda hazırlıklar belirli bir düzeye ulaşmıştır.
• Geçtiğimiz yıl bir ilerleme yaşanmamıştır.
• Yolsuzluk algısı yaygın olmaya devam etmiştir.
• Yüksek profilli yolsuzluk dosyalarında yöneticilerin soruşturma ve yargılama süreçlerine usule aykırı müdahaleleri önemli oranda endişe yaratmaktadır.
• Yolsuzlukla mücadeleye karşı bağımsız bir kurum bulunmamaktadır.
• Yolsuzluk konusunun uygun şekilde ele alınması için kapsamlı siyasi uzlaşı gerekmektedir.
• Türkiye’nin önümüzdeki yıl odaklanması gereken noktalar:
Savcı ve kolluk kuvvetlerinin yüksek profilli yolsuzluk davalarında bağımsızlıklarının artırılması;
Yolsuzluk suçlarında caydırıcı cezalar öngören yasal düzenlemelerin kabul edilmesi ve bu düzenlemelerin etkin olarak uygulanması;
Yolsuzlukla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı’nın bu alanda gerçekçi öncelikleri belirleyecek şekilde güncellenmesi ve UNCAC maddeleri ile uyum içerisinde bağımsız bir yolsuzlukla mücadele kurumunun kurulması.
Örgütlü Suçlarla Mücadele
• Türkiye’nin bu alandaki hazırlıkları belirli bir düzeye ulaşmıştır.
• Soruşturma kapasitesinin artırılması bu alanda yeni stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması başta olmak üzere geçtiğimiz yıl bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.
• Ancak mahkûmiyet kararlarının sayısı üzerine istatistikler ve diğer önemli göstergeler bulunmamaktadır.
• Mali soruşturmalar gerektiği düzeyde kullanılmamaktadır.
• Malvarlıklarının dondurulması yöntemi nadir olarak uygulanmaktadır. Dondurulan veya el konulan malvarlıklarının miktarı düşüktür.
- 7 -
• Türkiye’nin önümüzdeki yıl odaklanması gereken noktalar:
Europol ve Eurojust dâhil olmak üzere uluslararası adli ve polis teşkilatı işbirliği için gerekli şartları yaratmak üzere Avrupa standartlarıyla uyumlu ve güçlü bir veri koruma yasası kabul edilmesi;
Suç örgütlerinin yakalanması ve malvarlıklarına el konulması tedbirlerinin daha etki kullanımı;
Risk değerlendirmesi politika geliştirme ve uygulama süreçleri için istatistiki verilerin toplanması ve kullanılması gündemdedir.