“Kurban Bayramı olur da kahvaltıda kavurma yenmez mi?”, “Misafirlikte ikram edilen tatlıyı geri çevirmek ayıp olur, yemek lazım”, “mangalda yağlı et lezzetli olur” diyorsanız bir kez daha düşünmenizde fayda var. Çünkü Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı, “Et, yağlarından ayrıştırılmış olsa bile etin yaklaşık yüzde 20’si yağdan oluşmakta ve bu da fazla et tüketen sağlıklı kişilerde bile sorunlara davetiye çıkarmaktadır. Üstelik eti sadece tüketirken değil pişirirken de çok dikkatli olmak gerekir. Şerbetli tatlılardan kaçınmalı, mangal yapanlar da eti zehre dönüştürmemek için pişirme kurallarına mutlaka uymalı” diyor.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Baydı, Kurban Bayramı’nda en sık yapılan 7 hatayı anlatarak, önemli uyarı ve önerilerini şöyle aktarıyor:
Mangalda kurallara uymamak: Kurban Bayramı’nda etin bir kısmını mangal yapmak üzere ayıracaksanız, mutlaka yağlarından arındırın, yağsız eti tercih edin. Aksi halde yağın ateşe damlaması ve sonrasında buharlaşarak ete ulaşması kanserojen bileşenlerin oluşum riskini artırıyor. Ayrıca etin mangal ateşine 15 cm’den daha yakın mesafede olması ve uzun süre mangalda kalması da kanserojen madde oluşumuna davetiye çıkarıyor. Mangal keyfinizin sağlığınıza zarar vermemesi için kurallara özen göstermenizde fayda var.
Eti pişirirken ayrıca yağ eklemek: Bayramda tükettiğimiz et miktarı kadar eti pişirme yöntemimiz de çok önemli. Et zaten doğasında yağ barındıran bir gıda. Etin yağlı kısımları yüksek miktarda doymuş yağ ve kolesterol içerdiğinden sağlıklı kişilerde bile kalp-damar hastalıklarına zemin hazırlayabiliyor. Her ne kadar yağlarından ayrıştırılmış olsa bile etin yaklaşık yüzde 20’si yağdan oluştuğundan, pişirirken bir de ayrıca yağ eklemek kan yağlarının yükselmesine neden olabiliyor. Bu nedenle eti pişirirken kızartma yöntemini kullanmak yerine haşlama-ızgara gibi yağ eklemeyeceğiniz yöntemleri tercih etmenizde fayda var.
Yetersiz sebze meyve tüketmek: Çalışmalar, et ağırlıklı ve posadan fakir beslenmenin kolon kanseri riskini artırdığını ortaya koyuyor. Bayramda et tüketimi arttığı için sebze meyve tüketimi azalabiliyor. Bu nedenle bayramda etleri sebze ile pişirmeye, etin yanında taze yeşilliklerden oluşan bol salata tüketmeye dikkat edin. Ayrıca sebzeler ete göre daha posalı ve tok tutucu özelliğe sahip olduğundan, bol sebze tüketerek doygunluğu sebzelerden sağlayabilir, et tüketimini bu şekilde azaltabilirsiniz.
Kalp-damar hastalığı olanların sakatat tüketmesi: Kurban Bayramı’nda et tüketimi yaygın olduğu kadar, hayvanın baş-boyun-dil-ciğer-böbrek gibi kısımlarının da tüketimi söz konusu oluyor. ‘Sakatat’ diye adlandırılan bu kısımlar yüksek oranda doymuş yağ ve kolesterol içerebildiğinden, kalp-damar hastalığı olan kişilerin hayvanın bu kısımlarını tüketmemesi gerekiyor. Ayrıca sağlıklı insanların da sıklıkla sakatat tüketmesi benzer hastalılara davetiye çıkarabileceğinden temkinli olmakta fayda var.
Tatlıya karşı koymamak: Tatlı söz konusu olduğunda pek çok kişi ‘nasılsa bayram’ diyerek diyeti rafa kaldırıyor, ikramları geri çevirmiyor. Oysa özellikle de baklava başta olmak üzere şerbetli ve hamurlu tatlılarda ölçüyü kaçırmak sağlığa zararlı olduğu kadar, fazla kilo olarak da karşınıza çıkabilir. Şerbetli ve hamurlu tatlılar yerine sütlaç, meyveli muhallebi gibi sütlü tatlıları tercih edebilir, misafirleriniz için hazırlayabilirsiniz.
Kahvaltıda kavurma yemek: Bayram sabahı yeni kesilmiş kurban etinin kahvaltıda kavurma olarak tüketilmesi sakıncalı. Hem etin sertliğinden dolayı sindirimi zor olacağından reflü ve hazımsızlık gibi mide ve bağırsak şikayetlerine yol açabilir hem de yüksek tansiyon ve kalp sorunlarına neden olabilir. Kurban etini buzdolabında en az 24 saat beklettikten sonra tüketmek gerekir.
Çay ve kahve tüketimine dikkat: Bayram ziyaretlerinde çay ve kahve tüketimine de dikkat! Zira masum gibi görünen, sohbetlere eşlik eden bu lezzetli içeceklerde aşırıya kaçılması, yüksek miktarda kafein alımı nedeniyle uykusuzluktan çarpıntıya birçok soruna neden olabilirken, yemeğin hemen ardından tüketilmesi de demir eksikliğine yol açıyor. İdeali günde toplam 4-5 fincan çay ve kahvenin üzerine çıkmamak.
