Doğal bir afet olan depremin güçlü, şiddetli ve ciddi bir hasara neden olması halinde psikolojik travmaya yol açabileceğini kaydeden Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Semra Baripoğlu, şunları söyledi:
“Bu travmanın belirtilerinde kişi aşırı derecede korku yaşayabilir. Kişi ilk anda ve ilk dakikada şoka girebilir. Bazı kişilerde görüldüğü gibi tehlikeli bir kurtuluş yolu seçilebilir. Örneğin pencereden atlamak gibi. Çaresizlik ve panikleme duygusu yaşanabilir. Kişi kendini çaresiz hissedebilir, tabi ki ölüm korkusu o anda kişiyi etkisi altına alır. Örneğin hayatını kaybedeceği ya da bir şeylerin üzerine yıkılacağı ya da kendini sakat bırakacağı gibi bir korku oluşur.”
TRAVMANIN ETKİLERİ FARKLI OLABİLİR
Yaşanan travmanın izleyen günlerde de depremin şiddeti, kişinin yaşına, depreme nerede yakaladığına, bu deprem sırasında veya sonrasında herhangi bir sevdiğini veya yakınını kaybedip kaybetmeyişine göre değişebildiğini ifade eden Baripoğlu, “Deprem tabii ki kişinin psikolojik savunma sisteminin gücü ve güçlülüğü baş etme becerilerine bağlı olarak da şiddeti belirlenecek bir psikolojik travma etmenidir” dedi.
Yrd. Doç. Dr. Semra Baripoğlu, depremden en ağır ve en kötü şekilde etkilenenlerde ortaya çıkabilecek belirtilere de değindi:
“Sürekli korku, irkilme tepkisi, en küçük bir sesten etkilenme, uyku bozukluğu, iştahta azalma, ağlamalar, sürekli o anın gözünün önüne gelmesi kişi ve kimseyle konuşmak istememe gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişir ama sıklıkla görülen belirtiler bunlardır. Bazı kişilerde sık sık kendini kaybetmeye kadar belirtiler ortaya çıkabilir.”
Deprem sonrasında ve depremi çağrıştıran uyaranlardan korku da gelişebileceğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Semra Baripoğlu, “Bazı kişiler eve günlerce giremeyebilirler. Deprem sırasında bulundukları odaya giremeyebilirler. Çoğu kişi çok ağır şiddette olmayan bir depremde hafif bir sallantıyı günler içinde atlatır. Bir psikolojik tablo gelişmeden o korkunun etkisinden kurtulabilir ama bazı kişilerde kalıcı bir psikolojik sorun diyebileceğimiz durumlar yani Travma Sonrası Stres Bozukluğu oturabilir ve yerleşebilir” şeklinde konuştu.
“TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU TEDAVİ EDİLMELİ”
Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtileri baş gösterdiyse muhakkak profesyonel yardım, psikoterapi ya da ilaç destekli bir terapi almak gerektiğini vurgulayan Baripoğlu, travmanın kalıcı olma riskiyle ve yapılacaklarla ilgili şu bilgileri aktardı:
“Bu şikayetler birkaç haftayı geçmesine rağmen azalmıyorsa, uyku bozukluğu, iştahsızlık, depresif belirtiler ya da en küçük bir sesten irkilme hali, işine gücüne dikkatini verememe ve hayattan elini eteğini çekme gibi isteksizlik ve ilgisizlik hali devam ediyorsa, uykudan kabuslarla uyanma bu gibi belirtiler varsa mutlaka travmaya yönelik bir psikoterapi gerekiyorsa ilaç tedavisi ile destek almak lazım. Çünkü beyinde bu travmatik yaşantıların kaydedildiği bölgeler var ve bölgeler tetikleniyor. Tekrarlanan veya depremi çağrıştıran uyaranlarla bile tetiklenebiliyor. Bu yüzden etkili bir tedavi almak kişinin fonksiyonlarını daha da kaybetmesini engelleyecektir. Yaşam kalitesini hızlı bir şekilde eski düzeye çevirecektir.”
