15 Ekim Perşembe günü gerçekleşen AB Liderler Zirvesi öncesinde göç krizine yönelik Türkiye – AB Ortak Eylem Planı üzerine geçici anlaşma sağlandı. AB liderleri zirve kararlarında ortak sorumluluk ve karşılıklı taahhütler temelinde, kapsamlı işbirliği gündemi çerçevesinde sağlanan anlaşmayı olumlu bir gelişme olarak değerlendirdiler. Liderler Zirvesi karar metninde Eylem Planı’nın başarıyla uygulanması sonucunda Vize Serbestisi Yol Haritası’nın tamamlanması ve Geri
Kabul Anlaşması’nın tam olarak uygulanması için sürecin hızlandırılacağı ve bu yönde sağlanan ilerlemenin 2016 ilkbahar aylarında değerlendirileceği kaydedildi.
AB ve üye ülkelerin Türkiye ile işbirliğini artırmaya hazır olduğu ve mevcut çerçeve üzerinden siyasi ve mali çalışmaları kapsamlı olarak güçlendirecekleri eklendi.
Müzakere Çerçeve Belgesi ve ilgili AB Konseyi kararları ile uyum içerisinde müzakerelerde ilerleme sağlanması hedefiyle Türkiye AB katılım sürecinin yeniden canlandırılması gerektiği vurgulandı.
AB Liderleri aynı zamanda Türk halkına Ankara’da gerçekleşen terör saldırıları sonrası taziye mesajlarını ileterek, AB’nin terörle mücadeleye destek vereceğini yineledi.
AB Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Frans Timmermans AB Liderler Zirvesi öncesinde AB Komisyonu yetkilileriyle birlikte AB – Türkiye arasında anlaşma şartlarını görüşmek üzere Ankara’yı ziyaret etmiş ve 15 Ekim Perşembe gününün ilk saatlerinde geçici anlaşmanın sağlandığı bildirilmişti.
Üzerinde geçici anlaşma sağlanan AB – Türkiye
Ortak Eylem Planı AB Komisyonu tarafından yayımlandı. Anlaşma metninde katılım müzakereleri sürmekte olan AB’ye aday ülke Türkiye ile AB’nin mevcut kriz kapsamında yaşanan zorlukları uyum içerisinde ele almaya kararlı olduğu vurgulandı. Eylem Planı’nda AB ve Türkiye tarafından acil olarak uygulanması gereken işbirliğine dayalı eylemler belirleniyor. Anlaşmanın ilk bölümü Suriye vatandaşlarının göç etmesine neden olan unsurların ele alınmasının yanı sıra Türkiye’de geçici koruma altında olan Suriyelilerin ve Türkiye’nin desteklenmesi konularına odaklanıyor. İkinci bölümde ise AB’ye yasadışı göç akışlarının engellenmesi için yürütülecek işbirliğinin güçlendirilmesine ilişkin yöntemler belirleniyor.
Anlaşmanın ana maddeleri şu şekilde listeleniyor:
I. Türkiye’nin ve sınırları içerisinde geçici koruma altında olan Suriyelilerin desteklenmesi:
AB’nin gerçekleştireceği eylemler:
• Türkiye’ye Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı dışındaki kaynaklardan ek mali yardım sağlanması,
• Türkiye’de faaliyet gösteren insani yardım kuruluşlarına desteğin artırılması,
• Türkiye’de bulunan Suriyeli sığınmacılara yönelik ortak ve kapsamlı bir ihtiyaç analizi gerçekleştirilmesi,
• Suriye vatandaşlarını Türkiye’ye sığınmaya zorlayan şartların ele alınması üzerine Lübnan,
Ürdün ve Irak’ta bulunan sığınmacılara yönelik mali yardımın artırılması.
Türkiye’nin gerçekleştireceği eylemler:
• Yabancılar ve uluslararası koruma üzerine kanunun etkin olarak uygulanması için ikincil mevzuatın hazırlanması,
• Göçmenlerin kayıt işlemlerinin etkin şekilde gerçekleştirilmesi,
• Sığınmacıların Türkiye’de kalışları süresince eğitim ve sağlık hizmetleri gibi kamu hizmetlerinden faydalanmaları ve ekonomiye katılımları için gerekli düzenlemelerin yapılması,
• Savunmasız durumda olan kişilerin tespit edilmesi ve desteklenmesi.
II. Yasadışı göçün engellenmesi için işbirliğinin güçlendirilmesi: Bu bölümdeki eylemler Vize Serbestisi Diyaloğu, Vize Yol Haritası ve AB –
Türkiye Geri Kabul Anlaşması maddeleri temel alınarak belirlenmiştir
