Cemre, İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı. Arapça olan sözcük kor durumunda ateşanlamına gelir. Mina Vadisi’nde Arafat’tan gelen hacıların attıkları taşlarla oluşan yığınlara da “cemre” adı verilir.
Arapça kökenli bir kelime olan "cemre"'nin sözlük anlamı kor yani ateştir. Halk arasında ise sıcaklığın artması olarak bilinir. Cemrenin ilkbahar başlamadan hemen önce 7 gün arayla havaya, suya ve toprağa sırasıyla düştüğüne inanılır.
Bu düşen cemreler sayesinde hava, su ve toprak ısınır. Cemrenin, Altay Türklerinde görülen İmre adlı olağanüstü varlığın dönüşümüyle ortaya çıktığını savunanlar da vardır. Cemreyi, Bulgar Türkleri'ndeki Zemire veya Anadolu ağızlarındaki Zemheri ve Kumuk Türkçesi'ndeki nem veya buhar anlamına gelen Zemre ile ilişkilendirenler de bulunmaktadır'' dedi. Anadolu'da yaygın olarak kullanılan geleneksel halk takviminin, yılı ''kasım günleri'' ve ''Hızır günleri'' olarak kış ve yaz olarak ikiye böldüğünü ifade ediliyor.
''Kasım günleri, miladi takvime göre 8 Kasım'da başlar, 179 gün sürerek, 5 Mayıs'ta sona erer. Kasım günleri, 4 yılda bir Şubat 29 çektiği zaman 180 gündür. Hızır günleri ise 6 Mayıs'ta başlar ve 7 Kasım'a kadar 186 gün sürer. Cemrelerin düşmesi, Kasım günlerinden Hızır günlerine, bir başka ifadeyle kıştan bahara geçişin sembollerinden biridir. Halk takvimine göre, Kasım günleri 100. güne yani miladi takvimde 15 Şubat'a geldiğinde artık kış hükmünü kaybetmeye başlar.
Bunu halk 'Geldik yüze, çıktık düze' şeklinde ifade eder. Halk takvimine ve inanışına göre bu tarihten 5 gün sonra cemreler düşmeye başlar. 20 Şubat'ta ilk cemre havaya düşer ve havadaki bütün kışı yere indirir. 27 Şubat'ta ikinci cemre suya düşer ve suları ısıtır, buzları çözer. 6 Martta üçüncü cemre toprağa düşer ve toprağı ısıtır, ilk kır çiçeklerinin çıkmasını sağlar.'' Kasım günleri 100. güne yani miladi takvimde 15 Şubat’a geldiğinde artık kış hükmünü kaybetmeye başlıyor. İnanışa göre, bu tarihten 5 gün sonra ilk cemre düşüyor.
20 Şubat’ta havaya düşen cemrenin soğuk havayı yere indirdiği kabul ediliyor. Bu ilk cemreden bir hafta sonra, 27 Şubat’ta ikinci cemre suya düşüyor ve suların ısısını arttırıyor. Üçüncü ve son cemre de 6 Mart tarihinde toprağa düşüyor ve kır çiçekleri kendisini bu andan itibaren göstermeye başlıyor.
Cemrenin Düşme Tarihi Cemre, 19-20 Şubat tarihlerinde havaya, 26-27 Şubat tarihinde suya, 5-6 Mart tarihinde ise toprağa düştüğüne inanılmaktadır. Halk cemrenin düşüş sırasına göre önce havanın ısındığına sonra su ve yerin ısındığına inanır. Ancak bu coğrafi bilgilerle çatışmaktadır. Çünkü; güneş ışınları önce toprağı ısıtmaktadır. Yerden yansıyan ışınlar havayı ısıtır. Üç tane cemre vardır. Bunlar sırayla önce havaya, sonra suya sonra da toprağa düşer. Her cemrenin arasında bir haftalık zaman vardır.
Birinci cemre 19-20 Şubat'ta havaya düşer. İlk cemreyle hava bir miktar ısınır. İkinci cemre 26-27 Şubat tarihlerinde suya düşer. Üçüncü cemre ise 6-7 Mart tarihlerinde toprağa düşer.
