Partiler, seçimler değişse de, hikâye hep baki. Peki, sandık başında yaşanmış onca olaydan sonra, sandık ‘namusu’ için ne yapmalı? Ne yapmalı da sandığa düşen gölgeler kalkmalı? Oy ve Ötesi, işte tam bu soruya cevap vermek için kurulmuş bir sivil inisiyatif. Seçim günü tüm İstanbul’da gönüllü olarak sandık başında olacaklar. 25 üniversiteyle iletişime geçip, gönüllüleri bünyelerine katıyorlar. Şu anda sayıları 2000 civarında. Amaçları İstanbul’da 33.000 sandığa 33.000 gönüllü. ‘İstanbullu oyunu kendi saysın’ mottosuyla bu girişimi kurmuşlar. Ne siyasi geçmişleri var ne de seçim tecrübeleri. Siyasi jargonu bile yeni yeni öğreniyorlar. ‘Dünyayı mı kurtaracaklar’ diyenlere de bir cevapları var: “Kurtaramasan da ucundan tutabilirsin!”
Oy ve Ötesi neden kuruldu?
Sadece İstanbul’da oy kullanma zamanı gelmiş 2 milyona yakın genç var. İlk olarak onları oy kullanmaları için sandıklara yönlendirmeyi umuyoruz. İkinci olarak da sandığa giderken bilinçli olmalarını sağlamak. Üçüncüsü, oylarına sahip çıkmaları. Türkiye’de oy verenin değil, oyu sayanın önemli olmaması için sandık gönüllülerine ihtiyaç var. Siyasi partilerden bağımsız, gönüllüleri sandığa gönderip, seçim sürecinde hile, hurda, hata, eksiklik var mı tespit etmelerini de istiyoruz.
Daha önceki seçimlerde de sandıkların başına olaylar geldi. O zaman niye bir araya gelmediniz de şimdi geldiniz?
SON 11 YILDA SEÇİM SANDIKLARININ BAŞINA BUNLAR GELDİ
1999- Nevşehir’de 150 kişilik grup, 232 seçmenli sandığı kaçırdı 2002- İstanbul Gaziosmanpaşa'da sahte oy pusulaları ele geçirildi 2004- Adana’da sandık kurulu başkanını “Jandarma karakoluna götürüyoruz” diye arabaya bindirip, kucağındaki seçim torbasını zorla aldılar 2004- Iğdır’da 7 mahalle muhtarı, usulsüz seçmen kaydettirmekten mahkûm oldu 2009- Yozgat Gülşehri‘de sandık kaçırıldı, oylar yırtıldı, seçimler 2. kez iptal oldu 2009- Ankara Dikmen'de elektrik kesintisi sabotaj çıktı 2009- Yalova’da çöplerin arasında mühürlü, yırtılmış ve yakılmış oy pusulaları bulundu 2010- Kars’ta mükerrer oy kullandığı iddiasıyla 6 polise suç duyurusu yapıldı 2010- Kocaeli'de mükerrer oy kullanan sandık müşahitlerine hapis cezası verildi.
Gezi süreci öncesi ve sonrasıyla, hepimizin politik süreçlere katılmamızın şart olduğunu çok net ortaya koydu. Türkiye'de vatandaşların da bir kontrol mekanizması olduğunu gösterdi. "Amaaan, ben mi uğraşacağım"lar, "Sanki yapsak bir şey olacak"lar uçtu gitti.
Gezi’de seslerini duyurmak isteyenler, siyasi olarak bir partiye de yakınlık duymadıklarını söylüyorlardı. Madem bir partiye yakınlık duymuyorlar. Öyleyse oy vermeye nasıl sevk edeceksiniz?
-Kime yakınsanız ona oy verin diyoruz. Yeter ki oy verin. Oy vermeme çok yaygın. Tatil planlarını bile bozmuyorlar. Artık bu tarz tembelliklerin mazereti olmayacak. Sokakta olmam lazım dedikleri gibi, benim o sandıkta olmam lazım diyeceklerini düşünüyoruz.
Tarafsızız diyorsunuz ama bu söyleme bakınca tarafsız değilsiniz. Sadece sokağa çıkanlardan bahsediyorsunuz. Madem seçmenlerin oylarına sahip çıkmasını istiyorsunuz, o dönemde sokağa çıkmayıp evinde oturanların oylarına da sahip çıkmanız gerekmiyor mu?
-Oy ve Ötesi kesinlikle herkesi oy vermeye yöneltmeyi amaçlıyor! Sokağa çıkan/çıkmayan, farklı değer yargılarına sahip herkesin mutlaka sesini duyurmasını ve o sese sahip çıkmasını sağlamak hedefimiz. Dolayısıyla bir ayrım yapmamız söz konusu değil.
Gönüllü eğitimi ne kadar sürüyor? Ne öğretiyorsunuz?
Eğitim birkaç saatte alınabiliyor. Online platformlarda da eğitim videoları paylaşıyoruz. “Her şey çok güzel olacak” iddiamız yok ama başarıya ulaşırsak daha güvenilir, şeffaf ve gönüllüler tarafından sahiplenilmiş bir seçim olacak. Seçimlerden bir gün öncesine kadar eğitebiliriz ama gönüllü listesini Şubat’ın 3. haftasında vermemiz gerekiyor. Gönüllüler hangi partinin kartını taşıyacaksa listeleri partilerle paylaşmamız lazım.
Hani hiçbir partiyle işiniz yoktu. Niye partilerin yaka kartına ihtiyacınız var?
"Senin burada ne işin var?" sorusunun kısa ve net cevabı olacak yaka kartları. Bu yüzden de bütün partilerle görüştük. LDP, CHP, MHP onayladı. BDP’yi ziyaret edeceğiz. AK Parti her sandığın başına partiden 9 kişi göndereceğini ve bize ihtiyaçları olmadığını söyledi. Biz o gün sandıkta tüm partilerin hakkını korumak istiyoruz. Hiçbir partinin imkânlarından da yararlanmaya niyetimiz yok. Çünkü yararlandığınız zaman tarafsızlığınızı da kaybediyorsunuz.
Peki girişimi nasıl finanse ediyorsunuz?
- Herhangi bir siyasi görevi/amacı/uzantısı olan bir kurumdan destek kabul etmemizin tarafsızlığımıza gölge düşüreceğini düşünüyoruz. Bugüne kadar pamuk eller cebe ilerledik, bundan sonra da ilk etapta arkadaşlarımız ve yakın çevremizle devam edeceğiz. Yaptığımız şeye gerçekten inanan, ve bizi tarafsızlığına ikna edebilecek kurumların desteğine tabi ki açığız.
Sandık gönüllüsü olmak için http://www.oyveotesi.org/ sitesinden başvuru yapılabiliyor.
