İstanbul Tarım ve Orman Müdürlüğü ıspanaktan zehirlenme şüphesi ile sağlık kuruluşlarına başvuru yapanların ürün satın aldıkları satış noktalarından analiz yapılmak üzere taze ıspanak, evlerden ise pişmiş ıspanak yemeği numunesi alarak analiz yaptı.
Yapılan tespitler sonrası zehirlenmeye ıspanaklara karışan patlıcangiller familyasından, atropin ve scopalamin içeren yabancı otların neden olduğunu açıklandı.
"ÖLÜMCÜL OLABİLİR"
Yabancı otlar konusunda uzmanlaşmış Doç. Dr. Yasin Emre Kitiş, "Genelde morfolojik olarak birbirine yakın türler oluyor. Öncesinde bir ot mücadelesi yapılmamışsa hasat esnasında bu otlar da toplanan ürüne karışıyor. Bu sadece ıspanak için geçerli değil. Diğer yaprağı yenen sebzeler için de aynı durum söz konusu.
Özellikle roka, maydanoz, tere gibi sebzelerin içine de karışabiliyor. Bu yabancı otlar ayrıkotu, yılanyastığı, sinirotu, tarla sarmaşığı, bazı üçgül türleri, sirkenotu olabilir. İstanbul'daki zehirlenmelerdeki olağan şüpheliler de bunlardan biri olur. Çünkü bunlar kültür bitkileri içinde de olabilir. Bu yabancı otlardan bazıları tüketildiği miktara ve tüketen kişinin yaşı ve sağlık durumuna bağlı olarak ölümcül olabilir. Bu tür vakalar genelde doğadan (mantar gibi) toplanan otların yenmesi neticesinde olur. Manav ürünü tüketiminden kaynaklanan zehirlenmeler çok çok nadir durumlardır” dedi.
“HAYATİ KONU TARIM İLAÇLARI”
Prof. Dr. Ramazan Canhilal ise, “Bazı otların zehirli olduğunu biliyoruz ama bu zamana kadar böyle bir ottan zehirlenme çok fazla rastlanılan bir olay değil. Hangi ottan nasıl bir zehirlenme olduğu kesin olarak
incelenmesi lazım. İnsan ve çevre sağlığı için bugün Türkiye'deki en hayati konu bu tarım ilaçlarının (pestisit) kullanımıdır” değerlendirmesinde bulundu.
"AYNI MANTARDAKİ GİBİ”
Haberde görüşlerine yer verilen bir başka isim Bitki Koruma Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Basım, “Açıklama, ıspanağın arasına karışmış yabancı otlar ve onların içeriğinde olan alkoloitler (zehirli maddeleri) işaret ediyor. Atropin de bunlardan birisi. Bu bitkinin kendi metabolizmasında var. Mantarlardaki gibi... Açıklamayı esas alırsak, orada bir pestisit şüphesinden bahsedilmiyor. Burada ıspanağa benzer zehirli bir ottan kaynaklanan zehirlenme olduğunu görüyoruz. Burada en temel önlem iyi bir dikkattir. Yani ıspanakla ıspanak olmayan yabancı otu iyi ayırt etmek gerekir” dedi.
“O OTA BENZİYOR”
Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör de, İstanbul'da yaşanan ıspanak zehirlenmelerinde en büyük şüphelinin güzelavratotu (atropa belladonna) olduğunu belirterek, "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Gıda Dairesi Başkanlığı birçok marketten ıspanak örnekleri aldı. Bu örneklerin arasından güzelavratotu çıktı" dedi.
Güngör, "Güzelavratotu, ıspanağa çok benzer ancak tüketilmesi durumunda insanı zehirler. Şu anda hastanelerden gelen bilgiye göre, hastalardaki belirtiler halüsinasyon, vücutta kızarıklık, hipertansiyon, gözde bulanıklık, idrarda problem gibi görünüyor" değerlendirmesinde bulundu.
ISPANAK TEZGAHTA KALDI
Ispanak haberlerinin ardından dün Esenyurt'ta kurulan semt pazarında ıspanaklar tezgâhlarda kaldı. Zehirlenmekten korkan vatandaş ıspanak almayınca normalde 3-4 lira olan ıspanağın kilosu 2 liraya kadar düştü. Normalde günde 500 kiloya kadar sattığını belirten esnaf sadece 10 kilo satış olduğunu belirtti.
