Kutlamalar 4-5 Haziran’da İzmir Çiğli’de 80 ülkenin katılacağı dünyanın en büyük hava akrobasi gösterisiyle başlayacak ve yıl sonuna kadar çeşitli etkinliklerle devam edecek. İzmir 2’nci Ana Jet Üssü ile Türkiye’nin ilk jet üssü Balıkesir 9’uncu Ana Jet Üssü’nü ziyaret ettik, komutan ve öğrencilerle 100. Yıl heyecanlarını paylaştık...
* İzmir 2’inci Ana Jet Üssü’nde hava trafiği öyle yoğun ki aynı anda 50 uçak eğitim uçuşu yapabiliyor.
* Her uçak beş alçak uçuş yapıyor. 200 sorti yapılan günleri hesaba katınca 1000 alçak uçuş söz konusu.
* İzmir’e her yıl Hava Harp Okulu’ndan 200 aday geliyor. Yıl sonunda ancak 40’ı pilot olarak mezun oluyor.
* Balıkesir’deki altı filonun her birinin çağrı adları var: Arı, Akrep, Palaz, Standardize, Puma, Öncü.
* Alarm verildiğinde nöbetçi pilotlar yedi dakika içinde havalanmış oluyor. NATO standartı 15 dakika.
Bu üste dünyanın en yürekli, en bilekli, en bilgili, en disiplinli pilotları yetiştirilir
Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın 100’üncü yılında TSK’ya pilot yetiştiren tek merkez İzmir 2’nci Ana Jet Üssü ile Türkiye’nin ilk jet üssü (F16 üssü) Balıkesir 9’uncu Ana Jet Üssü kapılarını Hürriyet’e açtı. Bu iki üste, komutanlar ve filo komutanlarıyla, okulu ilk üçte bitiren öğrencilerle, aynı rütbedeki kazazede eşini kurtarmaya giden üsteki tek kadın pilotla, hiçbir aracın kıpırdayamadığı bir havada gece operasyonuyla hamile bir kadını adadan kurtaran yarbayla konuştuk...
Devasa bir uçak hangarı uçuş okulundan mezun pilotlar için yapılacak törene hazırlanıyor. Şöyle yazıyor duvarında dev puntolarla: “Bu üste dünyanın en yürekli, en bilekli, en bilgili, en disiplinli pilotları yetiştirilir.” Bu cümlenin bir slogandan fazlası olduğunu Türk Hava Kuvvetleri ile yaşıt tek uçuş okulundaki öğrendiğimizde anlıyoruz.
Ana Jet Üssü, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın 100’üncü yılında halen TSK’ya pilot yetiştiren tek merkez. Dünyanın en yoğun eğitim uçuşlarının yapıldığı üste sadece pilotlar değil, onları eğitecek öğretmenler de yetiştiriliyor. Buradan mezun olanlar F4, F5, F16 savaş uçaklarını, arama-kurtarma, nakliye uçak ve helikopterlerini kullanıyor. Hava Pilot Tümgeneral Hasan Hüseyin Demirarslan sekiz ay önce İzmir 2’nci Ana Jet Üs Komutanı olarak görevlendirilmiş. Balıkesir’de F16 üssünde komutanken sekiz ay önce terfi ederek gelmiş İzmir’e. “Türk Hava Kuvvetleri’nin aslanlarını yetiştiriyoruz. İnanıyoruz ki aslar doğmaz, yetiştirilir. Sadece Hava Kuvvetleri’ne değil, deniz kuvvetlerine, sahil güvenliğe, yabancı ülkelere de pilot yetiştiriyoruz. Çocuklar pilotaj eğitimini alıyor, ya jet pilotu, ya ulaştırma pilotu olarak mezun oluyor.”
Hava Pilot Kurmay Albay Aydemir Taşçı, 2’nci Ana Jet Üssü Kurmay Başkanı. Her an uçuşa hazır, pilot kıyafetiyle karşılıyor bizi. Eskişehir’de, ‘Şeytan Filo’da beşbuçuk yıl görev yapmış. Konya’da iki yıl uçuş öğretmenliğinden, akademi eğitiminden, ABD’de biri kurmay eğitimi olmak üzere altı yıllık eğitiminden ve Malatya görevinden sonra İzmir’e tayin olmuş. ‘Şahin Filo’ Komutanı olarak Malatya’da 172’inci filoda görev yapan Taşçı, Genelkurmay’da da iki yıl çalışmış. Napoli’de NATO karargahında hava harekat şube müdürlüğü, değerlendirme bölüm başkanlığı yapmış: “Gümüşhane bölgesinde ilk ben asker oldum, akrabalarım ve arkadaşlarım beni takip etti. Ankara’da düşen helikopterdeki şehitlerden Kemal Taşçı akrabam olur” diyor üzüntüyle.
İLK UÇAĞIN HAVALANMASINDAN SADECE 10 YIL SONRA KURULDUK
Hava Pilot Kurmay Yarbay Aziz Erdoğan, 2’nci Ana Jet Üssü uçuş okulu tarihinin, Hava Kuvvetleri’nin kurulduğu tarihte başladığını hatırlatıyor. Yani bu okul da 100 yaşında. Bu okulda yetişen pilotların her ortamda, uçak limitlerinde dünya ülkeleriyle eşit seviyede her türlü görevi yapabilecek standartta yetiştiğini söylüyor: “Havacılığın doğuşuyla yaklaşık aynı yaştayız. İlk uçağı icat eden Wright Kardeşleri düşünün. Kuruluşumuz bundan sadece 10 yıl sonraya denk geliyor. Amerikan, İngiliz gibi büyük hava kuvvetleriyle birlikte doğmuşuz. Bu nedenle tecrübemiz çok fazla. Geçen yıl hava kuvvetlerinde sıfır kaza kırım raporu çıktı. Bırakın can kaybını, maddi kayıp dahi yok.”
EĞİTİM UÇUŞUNDA DÜNYANIN EN YOĞUN ÜSLERİNDEN BİRİ
Kontrol kulesine çıkıyoruz. İki saatte bir nöbet değişimi ve bu arada yoğun bir trafik de var tabii. Bazen aynı anda 50 uçağın havada eğitim uçuşu yaptığı oluyor. 50 uçağın havada bulunması ilginç bir hesap çıkarıyor ortaya. Her uçak beş alçak uçuş yapıyor. 200 sorti yapılan günleri hesaba katınca 1000 alçak uçuştan söz ediyoruz. Kuledeki yüzbaşıya göre bu rakamlar, İzmir 2’inci Ana Jet Üssü’nü dünyadaki en yoğun trafiğe sahip uçuş okulu yapıyor.
Standardize 124’üncü Filo Komutanı Hava Pilot Kurmay Yarbay Aziz Erdoğan, kontrol kulesindeki personelin sorumluluğunu anlatıyor, uçakların kontrollü ve emniyetli iniş kalkışlarına, etkin bir uçuş eğitimi sağlamaya yardımcı olduklarını söylüyor: “Herkes kendi uzmanlık alanıyla ilgili bölümü kontrol ediyor. Her şey planlı: Şu irtifada, şu rotada, şu süratte gidilecek. Herkes bu zamanlar ve usullere uymak zorunda.”
BÜTÜN JET PİLOTLARINI ARILAR FİLOSU EĞİTİYOR
Üsteki altı filonun her biri uzmanlık alanında eğitim veriyor ve her birinin bir anlamı olan çağrı adları var. 121’inci Filo ‘Arı’ jet uçuş eğitimi veriyor. 122’nci Filo ‘Akrep’ temel uçuş eğitimi veriyor. 123’üncü Filo ‘Palaz’ yani başlangıç uçuş eğitimi veriyor. 124’üncü Filo ‘Standardize’: Tüm filoları kontrol ediyor, pilot adaylarının son kontrollerini yaparak brövelerini veriyor. 125’inci Filo ‘Puma’... Onlar da ulaştırma pilotlarını yetiştiriyor.
Bir de bütün pilot adayı teğmenlerin bağlı olduğu 126’ncı Filo var, çağrı adları ‘Öncü’. 121’inci Jet Eğitim Filo Komutanı Hava Pilot Kurmay Binbaşı Harun Demirtaş’a çağrı adları ‘Arılar’ı soruyoruz: “Arılar, yani 121’inci Filo Türkiye’deki tüm savaş pilotlarına eğitim veriyor. F16, F4, F5 jet pilotlarının eğitiminin son aşaması filomuzda yapılıyor. Arkadaşlar burayı bitirdikten sonra pilot brövesini kazanıyor ve jet pilotu olarak tayin oluyor. Arı ambleminin anlamı arı gibi çalışkan olmasından kaynaklanıyor. Çabamız tüm arkadaşların, o bilinç, sorumluluk ve yetenekle yurt savunmasında görev alması.”
MOTİVASYON CÜMLESİ: BU UÇAĞI UÇURABİLİRSİN
Hava Pilot Kurmay Yarbay Aziz Erdoğan, pilot adaylarının son kontrollerinin yapıldığı, pilotluk brövelerini veren Standardize 124. Filo’nun komutanı. Bu filonun tek kaynağı Hava Harp Okulu. Her yıl yaklaşık 200 aday geliyor onlara. Bir yıl sonunda bu adayların yaklaşık 40’ı pilot olarak mezun oluyor. “Stres kontrolü ve özgüven için çeşitli tekniklerimiz var. Adaylara şunu diyoruz. ‘Bu uçağı sen uçurabilirsin.’ Heyecan anlarındaysa, ‘Bil ki daha önce sana öğretilmemiş hiçbir şeyle karşılaşmayacaksın’ diyoruz. Zora düştüğünde tecrübeli bir hocamız, pist başında bir hocamız, kontrole giden bir hocamız olduğunu biliyor. Sonra bir kırılma noktası yaşanıyor, özgüvene kavuşup eğitimini tamamlıyor” diyen Erdoğan’ın bir görevi de öğretmenleri denetlemek: “Öğrenciler bir yılda 20 kontrolden geçiyor. Hem yetiştirdiğim öğretmeni kontrol ediyorum, hem de öğretmenin yetiştirdiği öğrenciyi... Bütün geri beslemeyi, kontrol ve standardizasyonu sağlıyorum. Benim de geçmem gereken kontrollerim var. Onu da bir zamanlar kendi yetiştirdiğim öğrenciler yapıyor. Kendi hocamı bile kontrole alıyorum. Uçuşunu durdurduğumuz oluyor, hocalığını kaldırdığımız oluyor.”
Nasıl jet pilotu oluyorlar
HAVA PİLOT KURMAY ALBAY AYDEMİR TAŞÇI
Üssümüzde 150 civarında eğitim uçağı var. Harp okulunu bitiren öğrenciler ilk başta pervaneli uçak SF260’la uçuyor. Başlangıç uçuşunu bitiren öğrenciler temel jet uçuşuna geçiyor ve düşük süratli jet T37’i kullanıyor. 80 sortiden sonra tekamül jete geçiyorlar. Normal kıtadaki jetlerle aynı sürati yapabilen T38 uçakları bunlar. Saatte 700-1400 kilometre hıza kadar çıkabilen bir uçak. Onu da bitirdikten sonra pilot oluyorlar. Helikopter ve Casa uçağı eğitimi de veriyoruz. Burada yeri tip uçak var. Yedinci tip olarak Kore yapımı KT1 uçaklarını almaya başladık. F16 ve ileride almayı düşündüğümüz Amerikan JSF’lere uygun bir uçak.
Alarm çaldı, eşimi kurtarmaya gittim
HAVA PİLOT YÜZBAŞI GÜLAY KENDİRCİ 1997 HARP OKULU MEZUNU. 1999’DA TAKVİYE PİLOTU OLARAK CASA UÇAKLARINDA HARBE HAZIRLIK EĞİTİMİ ALDI. 124. STANDARDİZE FİLO’DA UÇUŞ ÖĞRETMENİ
Tercihim CASA uçağı oldu. Etimesgut’ta iki yıl, Eskişehir’de beş yıl arama-kurtarma pilotluğu yaptım. 2006’da buraya tayin oldum. Eşim Ahmet de yüzbaşı. Arama-kurtarma filolarında alarm zili vardır. Bir gün zil çaldı. Programa baktım, uçaktan atlayanın eşim olduğunu gördüm. Kurtarmaya destek verdim. Onu sağ salim getirdiler, değişik bir duygu. Amacımız hayat kurtarma. Biz önce uçakla elektronik arama yapıyoruz. Helikopter alçak irtifadan bölgeye gidip kurtarıyor. Bunlar, hop oturtup hop kaldıran, heyecanlı, hele sonuç olumluysa güzel görevler. Pilot adaylarının pilotajlarını onaylıyoruz 23-24 yaşlarındaki çocukların gözlerindeki o heyecanı görüp de, ‘Sen artık pilotsun’ demek çok güzel bir duygu.
Hamile kadını adadan kurtardık
HAVA PİLOT YARBAY MURAT KARAKUŞ, ARAMA-KURTARMA, ULAŞTIRMA PİLOTLARINI YETİŞTİREN 125’İNCİ FİLO’NUN KOMUTANI
10 yıldır burada görev yapıyorum. Filomuzda CASA uçağı ve helikopterler var. Hepsinin pilotaj eğitimi veriyoruz. Bunun yanında, harekat alanında arama-kurtarma görevini icra ediyoruz. Gece görüş gözlükleriyle zifiri karanlıkta da görerek uçabiliyoruz. 10 yılda 50’ye yakın göreve gittim. Bir keresinde Bozcaada’da hamile bir kadın doğum yapmak üzereydi. Fırtına yüzünden hiçbir gemi, helikopter, deniz ya da kara kuvvetlerinin bir aracı gidemiyordu adaya. Gece, durum bize bildirilince kalktık, tipi içinde bölgeye ulaştık. Hanımefendiyi aldık ve hastaneye yetiştirdik. Doğum gerçekleşti. Çok sevinmiştik bu olaya. Çok üzücü şeyler de oluyor. Selendi’ye düşmüştü bir F4 uçağı. Şehit olmuştu iki pilot. Kim olduğunu sorduğumda birinin devre arkadaşım olduğunu öğrendim.
ABD’de NATO pilotlarını eğittim
HAVA PİLOT KURMAY ALBAY OSMAN NURİ GÜR ÜSSÜN HAREKAT KOMUTANI. TÜM EĞİTİM FİLOLARINDAN SORUMLU
Bu üsteki eğitim filolarımızın hemen hepsinde komutanlık yaptım. ABD’de NATO pilotlarının yetiştirildiği eğitim üssünde öğretmen pilotluk yaptım. Hem Türk, hem yabancı pek çok pilot yetiştirdim. Yıllar sonra NATO tatbikatlarında ya da bir toplantıda eski öğrencilerimi, beraber uçtuğumuz kişileri görmek güzel bir duygu. Aynı hissi hava kuvvetlerinde de yaşıyoruz. Pilotluğun diğer bir güzelliği de şu: Öğrencileriniz yıllar geçtikten sonra tazeleme uçuşunda size öğretmenlik de yapabiliyor. 5.5 saatlik bir görevim olmuştu, Malatya’dan kalkıp Balıkesir’de yakıt ikmali yaptıktan sonra Ege’de Deniz Kuvvetleri ile müşterek bir görev icra edip dönüşte Konya batısında bir yakıt ikmali daha yaparak tekrar Malatya’ya dönmüştüm.
Harp okulu hayalimdi, pilotluk ayrı hayal
SEVDA TÜRKMEN BU YIL MEZUN TEK KADIN PİLOT
Uçuş okulu bu yıl 39 mezun verdi. Ben helikopter pilotu oldum. Uçak eğitimi de aldık, ben helikopteri seçtim. Hava Harp Okulu’na girmeyi başından beri hayal ediyordum. Pilot olmak ayrı bir hayaldi. Tek kız öğrenci olmak zordu; ayak uydurmak gerekiyor. Başardım, çok mutluyum.”
EN BAŞARILI ÖĞRENCİLER
Okulun bu yılki en başarılı üç öğrencisi geçen cuma törenle ödüllendirildi. Adem Kırcı bu yıl ipi birinci sırada göğüsleyen isim. İkinci isim Mehmet Çetin Kaplan, üçüncü ise Ramazan Özaydın. Özaydın, “Çocukluğumdan beri, herkesin hayali pilotluk, benim de hayalimdi, gerçeğe dönüştü,” diyor. Okul, bu yıl Deniz Kuvvetleri’ne de dört pilot yetiştirdi. Deniz Üsteğmen Serkan Bayramoğlu üç yıl gemide çalıştıktan sonra uçuş okuluna gelmiş. Deniz Üsteğmen Ufuk Hayran da artık CASA pilotu oldu.
Dünyanın en büyük akrotim gösterisini İzmir’de yapacağız
HAVA PİLOT KURMAY ALBAY AYDEMİR TAŞÇI
100’üncü yılın en ağırlıklı faaliyetini 4-5 Haziran’da İzmir’de yapacağız. Bu büyüklükte bir hava gösterisi dünyada şu ana kadar yapılmadı. Akrotim sayısıyla dünyanın en büyük gösterisi olacak. 9 akrotim, 20 civarında solo gösteri timi var. Hazırlıklara iki yıl önce başladık. 54’ü davetli, 36’sı gözlemci toplam 80 ülke katılacak. Fransızlar, Hırvatlar, Türk Yıldızları, İtalyan Tricolor’un yanı sıra, Pakistan’ın C17, Rusya’nın Mig29, İngiltere’nin Red Arrows, Amerikalıların Thunder Birds F16 akrotimleri gelecek. Fighter jet uçakları ve kargo uçakları sergilenecek. Türk Hava Kuvvetleri’nden de F4, F16’larla ilk kez AWACS erken uyarı uçağı katılacak.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK HAVA ÜSSÜ
Burası F16 üssü, 24 saat hazırız
Bu kez Türkiye’nin ilk hava üssü, Savaşan Şahinler’in (F16) yuvası Balıkesir 9’uncu Ana Jet Üssü’ne geçiyoruz. Geçen yıl görevi devralan 9’uncu Ana Jet Üssü Komutanı Hava Pilot Tuğgeneral Kubilay Selçuk’un odasındayız. Büyük bölümü F16 ile olmak üzere 1500 saat uçmuş. 1.90’lık boyuyla Hava Kuvvetleri’nin en uzun komutanlarından, sportmen bir kişi.
Balıkesir 9’uncu Ana Jet Üssü, bir F16 üssü. İki F16 filosu var: 191 Kobra ile 192 Kaplan filoları. Bu iki filoda toplam 50 F16 uçağı ve yaklaşık 100 de pilot var. Asıl görevleri hava savunma. Bir yandan da nükleer rolleri var. İlk jet üssü olarak, Balıkesir 9’uncu Ana Jet Üssü soğuk savaş döneminde ve sonrasında uluslararası tatbikatlara ev sahipliği yapmış. Kubilay Selçuk’a göre pilotluk sporculuk gibi: “Eğitiminizi devam ettirdiğiniz sürece harbe hazırsınız demektir. Harekat hazırlığını en üst seviyede tutmak, benim görevim. Caydırıcılığı karşılayan temel unsur bu. Görevlerimiz sadece savaş zamanı geçerli değil. Hava savunma demek, nöbet demek. 24 saat hazırız. 2 binin üzerinde personelimiz var.”
NATO’DAN EN İYİ DERECEYİ ALDILAR
Balıkesir’deki filolar NATO tarafından da denetleniyor. Denetçiler, filonun harbe hazırlığının ne seviyede olduğunu ölçüyor. Üsteki filolardan biri geçen ay, üç dört yılda bir yapılan kuvvet hazırlık denetiminden geçmiş. Ve son yıllarda alınmış en iyi dereceyi alarak çıkmış. Tuğgeneral Kubilay Selçuk gururla anlatıyor: “15 günlük sürede, dünyanın herhangi bir yerine teçhizatları, yetenekleri ölçülüyor. Uluslararası denetçiler, ‘Herhangi bir problem sahası yazamadığımız tek denetim’ kaydını aldı. NATO’nun hem kuzey, hem güney kanadında kaydedilmiş en iyi derece bu.”
Sen memur değilsin, sen bir savaşçısın
BALIKESİR 9’UNCU ANA JET ÜSSÜ KOMUTANI HAVA PİLOT TUĞGENERAL KUBİLAY SELÇUK
Adı üzerinde, Savaşan Şahin yani F16’yla uçuyoruz. Savaşçıyız biz. Yırtıcı bir savaşçılık var. Bulunduğum masada hep şunu telkin ediyorum arkadaşlarıma: “Sen memur değilsin, bir savaşçısın!” Gelişmekte olan bir ülkede böyle bir meslek dünyanın en güzel şeyi. En büyük savaşımız savunma sanayiyle gelişmek. Bize ait olan teknolojiyi geliştirmeliyiz, hava kuvvetlerinin en büyük amacı bu.
UÇUŞTAN UZAK KALMAK, AÇ VE SUSUZ KALMAK GİBİ
Hava Pilot Yüzbaşı Züleyha Donbay, F16 üssünün iki kadın pilotundan biri. Tam 9 yıldır F16’larla uçuyor. Uçuş saati 1500. Dörtlü kol lideri olarak uçuyor. Yüksek tecrübesi nedeniyle öğretmenliğin eşiğine gelmiş. Eşi Rasim Donbay da hava pilot yüzbaşı ve şu anda Fransa’da bir tatbikatta. Züleyha Donbay, geçen yıl İlter adında bir erkek çocuk dünyaya getirmiş. “Çocukken böyle bir düşüm yoktu. TRT’de askeri okullara kadınları aldıklarını öğrendiğim bir tanıtım gördüğüm an hemen başvuru yaptım. Gökyüzünde çok güzel bir hayat var. En uzun uçuşum altı saat. Doğum nedeniyle bir buçuk uçuştan ayrı kaldım, tazeleme uçuşu yapıp döndüm. Uçaktan uzak kaldığım zaman susuz kalmış, aç kalmış gibi hissediyorum kendimi.”
ALARM VERİLDİĞİNDE YEDİ DAKİKADA HAVADALAR
Alarm reaksiyon binası... İki pilot 24 saat süreyle kalkışa hazır durumunda, burada bekliyor. Emniyetli telefon hatlarından, harekat merkezinden gelen bilgi not ediliyor: Alarm verildiyse, hemen teçhizatlarını kuşanıyorlar. Uçuşa hazır hale geldikten sonra, zaten kontrolü yapılmış ve yükleri tamam uçağın motorunu çalıştırıyorlar. Seyrüsefer sistemi çok kısa bir sürede hazırlanmış oluyor. İki uçakta iki pilot hazır olduklarının teyidini alır almaz kalkışa geçiyorlar. Alarm durumunda, NATO standardına göre kalkışa hazır olma süresi 15 dakika. Balıkesir 9. Ana Jet Üssü’nda bu süre 7-8 dakikaya kadar indirilmiş.
VAY BE BEN BUNUNLA MI UÇTUM!
Nöbetçi pilotlardan Üsteğmen Metin Kazancı (24) iki yıldır filoda. F16 pilotu Kazancı yaklaşık 300 saat uçmuş, 220 sorti yapmış. “Kardeşim de askeri öğrenci ve o da pilot olmak istiyor. Uçuştan her indiğimde, merdivende dönüp de arkaya baktığım zaman, ‘Vay be! Gerçekten bununla mı uçtum?’ diye soruyorum kendime. Bulutların üzerinde hava kapalı, yağmurlu ya da fırtınalıysa yukarı çıktığımda üstte mavi bir gökyüzü ve güneş, alt taraf pamuk tarlası gibi bulut olduğu zaman çok farklı duygular yaşıyorum.”
ALÇAKTAN, YAVAŞ UÇ YAVRUM
Hava Pilot Yüzbaşı Sedat Kılıçarslan alarm reaksiyon binasında Üsteğmen Kazancı’nın komutanı olarak nöbet tutuyor. F16 pilotluğunun yüksek performansını anlatırken gülümsüyor: “Annem beni her uğurlayışında, ‘Alçaktan, yavaş uç yavrum’ der. Halbuki alçaktan ve yavaş uçmak bizler için en riskli ve asla yapılmaması gereken bir hareket.”
