Hükümet tarım arazileri için çok tehlikeli bir adım attı. Tarım Bakanlığı yönetmelik değiştirerek Toprak Koruma Kurulu’nun 2 üyeyle bile karar alabilmesine izin verdi. Verimli tarım arazilerinin daha kolay talan edilmesine yol açacak kritik bir değişiklik yapıldı. Yeni düzenlemeyle artık Konya Ovası ya da Çukurova'nın içinden otoban geçirilip Antalya'daki verimli portakal bahçelerine elektrik santralleri kurulabilecek.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, geçen ay yayımladığı ‘Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Planlanmasına Dair Yönetmelik'te hayati önemde değişiklik yaptı. Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenlemeye göre, asıl görevi tarım arazilerini korumak olan 9 kişilik ‘Toprak Koruma Kurulu' artık istediği üye sayısıyla toplanıp, verimli toprakların enerji veya ulaştırma yatırımları için tümden bozulmasına izin verebilecek.
Tarım arazilerinin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla yasayla kurulan Toprak Koruma Kurulu, il valisi başkanlığında 5 kamu temsilcisi, 3 sivil toplum kuruluşlarından temsilci ve bir de üniversite temsilcisi olmak üzere toplam 9 üyeden oluşuyor. Mevcut düzenlemede kurul esas olarak 9 üyeyle toplanıp en az 6 üyenin aynı yönde oy kullanmasıyla karar alabiliyordu.
Yapılan değişiklikle, bundan böyle tarım arazilerinin enerji ve ulaştırma yatırımlarına açılıp açılmayacağının oylanacağı toplantılarda 6 üye şartı aranmayacak. Kurul, bu konudaki kararları toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile de alabilecek. Dolayısıyla kurul isterse 2 ya da 3 üyeyle bile toplanıp sadece 2 üyenin oyuyla verimli tarım arazilerini yatırıma açabilecek. Yönetmeliğin 6'ncı maddesinin (f) fıkrasında, “Tarım dışı amaçlı kullanım talebi, toplulaştırma projelerinin veya etüt raporunda çevre tarım arazilerindeki tarımsal kullanım bütünlüğünü bozacak durumda olması halinde kurul gündemine alınmaz ve valilik tarafından doğrudan reddedilir” hükmü yer alıyor.
Yeni yönetmelikle bu madde yine aynen korundu. Ancak, ulaştırma ve enerji yatırımlarının yönetmeliğe ‘istisna' olarak girmesinden dolayı koruma kurulunun tarımsal kullanım bütünlüğünü bozacak olsa da, enerji ya da ulaştırma yatırımcılarından gelecek talepler doğrultusunda toprakların tarım alanından çıkarılmasına onay verebilecek. Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı Hüseyin Demirtaş, yeni düzenlemeyle kurulun zaten zayıf olan demokratik yapısının bütünüyle sona erdirildiğini söyledi.
Kamu temsilcilerinin artık kendi içlerinde toplanıp verimli tarım arazilerini diledikleri gibi yatırıma açabileceklerini belirten Demirtaş, “Böylesine kritik bir değişiklik yapıldığına göre, demek ki hatırlı bir yatırımcının ihtiyacı karşılanacak. Bu talan maddesi yüzünden tarımsal alan daha da azalacak, üretim düşecek, meralar yok olacak. Sonuçta Türkiye daha fazla tarımsal ve hayvansal ürün ithal edecek, daha çok çiftçi kente göç edecek, işsizlik daha da artacak” dedi. Sayıştay, Atatürk Orman Çiftliği (AOÇ) arazileri konusunda uyarılarda bulundu ve Atatürk'ün mirasına sahip çıkılmasını istedi.
AOÇ'un 5 Mayıs 1925'de, 55.540 dekar olan arazisinin 22 bin 240 dekarının devredilmesi veya satılması nedeniyle 33 bin 256 dekara gerilediğini tespit eden Sayıştay raporunda “Devredilen arazileri geri alın” çağrısı yaptı. AOÇ raporunu açıklayan Sayıştay, çeşitli sebeplerle çiftlik arazilerinde meydana gelen kaybın, toplam çiftlik arazisinin yüzde 40'ına karşılık geldiğini vurguladı. Raporda “Meydana gelen arazi kayıpları nedeniyle parçalı alanlar oluşmuş ve bu alanlar arazi bütünlüğünü bozduğundan işletilmesi bazı sorunlar yaratan mekânlar haline dönüşmüştür” denildi.
Sayıştay, AOÇ tarafından özel ve resmi kurumlara devredilen arazilerin amacı dışında kullanıldığını da belirledi.
