Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın huzurunda imzalanan yeni boru hattı anlaşmasıyla tüm Avrasya’nın enerji çehresi değişecek.
Avrupa’nın tavrı nedeniyle tarihe karışan Güney Akım’ın yerine Türkiye üzerinden Avrupa’ya gaz akışı sağlayacak olan yeni hat ‘Trakya Akım’ şeklinde faaliyet gösterecek. Bu hattın kapasitesi iptal edilen Güney Akım gibi 63 milyar metreküp olacak.
Yeni hatla birlikte Yunanistan sınırında bir dağıtım ünitesi (hub) oluşturulacak. Mavi Akım’ın kapasitesinin büyütülmesi ve TANAP ile Azeri gazının da Türkiye’ye akmasıyla Türkiye doğalgaz dağıtım merkezi haline gelecek.
Putin’in Güney Akım’dan vazgeçerek Türkiye’ye yönelmesi, Amerikan basınında Rusya’nın yenilgisi olarak yorumlandı. Putin ise ABD’nin kendi doğalgazını satmak için Güney Akım doğalgaz boru hattını engellemeye çalıştığını açıklamıştı.
Yunan sınırına ‘hub’
Gazprom Başkanı Aleksey Miller ile BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mehmet Konuk, Ankara’da Türkiye’ye yönelik olarak Karadeniz’den geçecek bir açık deniz boru hattının inşası için mutabakat zaptı imzaladı.
İnşa edilecek yeni boru hattının kapasitesi 63 milyar metreküp olacak. Bunun 14 milyar metreküpü, yani Batı Hattı aracılığıyla tedarik edilmekte olan hacimle eşit miktarda doğalgaz, Türkiye’deki tüketiciler için ayrılırken, yaklaşık 50 milyar metreküp, bir doğalgaz teslim noktasının tesis edileceği Türk - Yunan sınırına aktarılacak.
Krasnodar eyaletinde yapımı süren Russkaya istasyonu hattın başlangıcı olacak.
Son anda karar verdi
Geçen yıl Gazprom’dan 26.7 milyar metreküp doğalgaz alan Türkiye, gazı Mavi Akım ve Batı Hattı üzerinden doğalgaz alıyor. Edinilen bilgiye göre, yeni hat Batı Hattı’ndan gelen gazın yerini alacak. Ukrayna’nın by-pass edilmesiyle gaz doğrudan Türkiye piyasasına girecek. Türkiye’ye gelen gaz, ilave edilmesine karar verilen 3 milyar metreküplük miktar dışında sabit kalacak.
Türk tarafı, Yunan sınırında oluşturulacak hub’ı bir süredir istiyordu. Bu istek Putin ile temasta netleşti. Kulislerde konuşulanlara göre, Güney Akım’ın tamamen rafa kaldırılması Putin’in kararıyla bir anda gündeme girdi. Rus enerji yetkililerinin böyle keskin bir adımı beklemediği ifade edildi.
Türkiye’nin kazancı 400 milyon euro’yu aşar
Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, yeni hattın Türkiye’den geçmesinin getireceği katkının sorulması üzerine, “Şu anda imzalanan evrak bir iyi niyettir. Mutabakat sağlanırsa Türkiye’nin elde edeceği kazanımlar 400 milyon euro’luk bir rakamın çok ama çok üzerinde olacaktır. Çünkü bizim kurgumuz yalnızca bir geçiş ülkesi olmak olarak değil, aynı zamanda Trakya’da gerçekleştirilebilecek bir doğalgaz merkezi şeklinde olacaktır” dedi. İnşa edilmesi planlanan yeni boru hattından TANAP’ın zarar görmeyeceğini kaydetti.
‘KAZANAN TÜRKİYE’
Vladimir Putin’in Güney Akım’dan vazgeçerek Türkiye üzerinden bir hatta yönelmesi, Amerikan basınında Rusya’nın yenilgisi olarak yorumlandı. New York Times konuyla ilgili haberinde, “Bu konuda tek bir kazanan varsa, o da Türkiye. Türkiye, Çin ve benzeri enerjiye aç ülkeler gibi doğu ve batı arasındaki çekişmeden uzun dönemli ve uygun fiyatlı enerji kaynaklarına erişmek için faydalanıyor” diye yazdı.
Türkiye halen Almanya’dan sonra Gazprom’un ikinci büyük satış pazarı. Türkiye’nin doğalgaz indiriminin geliştirilmesi de Gazprom’la işbirliğinin derinleşmesine bağlı. Eğer Almanya’yla olduğu gibi gaz ticareti hacmi genişlerse yeni bir fiyatlandırma da gündeme gelebilir.
MAVİ AKIM BÜYÜYECEK
Gazprom Türkiye’nin istediği yıllık ek 3 milyar metreküp gazı sağlamayı da kabul etti. Bu ilave gazın gelmesi de en erken 2016 yılında olacak. İlave hat için Rusya’dan gaz akım kapasitesinin geliştirilmesi gerekiyor. Bu kapsamda, Mavi Akım boru hattının genişletilmesi gündemde. Karadeniz altından ilerleyen Mavi Akım, 2003 yılından bu yana yılda yaklaşık 16 milyar metreküp Rus doğalgazının Türkiye’deki tüketicilere doğrudan ulaşmasını sağladı. Boru hattının işletime alınmasından bu yana aktarımını sağladığı doğalgaz miktarı 110 milyar metreküpü aşmış durumda. İlave gaz için hattın kapasitesinin artırılmasıyla, ilerleyen dönemlerde daha büyük gaz akışı için de altyapı hazırlanmış olacak.
