Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 27.10.2016 tarihinde onaylanan Çerkezköy - Vize – Silivri arazisinde termik santral kurulmasına cevap veren ve hiçbir sivil toplum kuruluşu ya da yerel yönetimden görüş alınmadan yapılan plan değişikliği ile zaten Trakya’da yoğunlaşmakta olan termik santral projelerine yeni santralların eklenmesinin önü açılmıştır.
Termik santralların alt yapısını oluşturacak olan enerji üretim alanı planlamasının bölgemizde tarım, turizm, çevre ve insan sağlığı üzerinde yaratacağı tahribatın ve diğer olumsuz etkilerin yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri ve kamuoyu nezdinde dikkatlerin çekilmesi ve ilgililer ile halkın uyarılması için Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde 01.04.2017 tarihinde ilgili kişi, yerel yönetim ve STK’lar ile bir araya gelinmiştir.
DURUM : İlimizde bazı yerlerde bazı firmalar tarafından gelişigüzel birçok noktada, planlanan termik santral projeleri ile kömür, petrol gibi fosil yakıt türevlerini tüketecek olan çok sayıda enerji üretim tesisinin kurulması planlanmıştır. Bu tesislerin büyük bir kısmı da yaşama ortamına yapacakları olumsuz etkiler sorgulanıp, değerlendirilmeden merkezî yönetim tarafından ruhsatlandırılmıştır.
Mevcut durum zaten sorunlu olarak devam ederken, Çerkezköy/Silivri ve Vize arazisinde linyit kömürü ile çalıştırılacak iki termik santral için plan değişikliği yapılmıştır.Plan değişikliği askı süresinde bölgedeki yönetimler ile sivil toplum kuruluşları tarafından yapılan itirazlar sonuçsuz kalmıştır. Bu doğrultuda da plan değişikliklerinin yürütmesinin durdurulması ve iptali talebi ile görevli ve yetkili yargı mercilerinde davalar açılmıştır. Yanlış enerji politikaları doğrultusunda ülkemizin enerji yönetiminde yaşanan aksaklıklar, gündeme enerji açığı olarak yansıtılmaktadır.
Bu kapsamda enerji açığının kapatılması kömür ile çalıştırılacak termik santrallar ile çözülmeye çalışılmaktadır. Bu çözüm, projelendirme aşamasında belirtilen bedeller dışında; yaşama ortamına (toprağa, suya, havaya) ve yaşama kalitesine de telâfi edilemez ölçüde ağır bedeller ödetmektedir. Termik Santrallerle çözüm(!)de, yerli kömür çıktısından zarar görmeyeceğimiz iddia edilse de proje çerçevesinde bölgemizde yapılması planlanan tesisler bu iddianın tam tersini ortaya koymaktadır. Keza, santrallara paralel olarak limanlardan enerji üretim alanlarına uzanan demiryolu projeleri, kömür ve petrokok indirme ve yükleme alanları ile kömür zenginleştirme (yıkama), ve depolama tesisleri de yapılan plan değişikliğine eş zamanlı olarak projelendirilmektedir. Kömürden enerji üretiminde kullanılacak suyun miktarı Trakya’nın içme, kullanma ve tarım alanlarını sulama suyu ihtiyaçları için gereken su miktarını sıkıntıya sokacaktır.
Yapılması planlanan enerji üretim tesislerinde kullanılacak su miktarı, bölgedeki ihtiyaçları karşılayan yıllık su tüketim miktarı ile eşdeğer düzeydedir. Kömür yıkama/zenginleştirme tesislerinde de, yüksek miktarlarda su kullanılacak ve yıkama işlemi sonrasında ortaya çıkacak ağır metaller içeren çamur tortusu çevre için tehlike oluşturacaktır. Ayrıca enerji üretimi sonucu oluşacak kül (cüruf ve atıkların) depolanma sorunu ortaya çıkacaktır. Bu külün bertaraf edilme imkânı yoktur. Çimento fabrikalarında “tras materyali” olarak değerlendirilmesi ise sınırlı ve sakıncalıdır. Kül ya tarım alanlarına, otlak alanlarına ya da orman arazisine dökülecek ve hem bölge topraklarının kirlenmesine, hem de suların kirlenmesine sebep olacak ve verimliliğini olumsuz etkileyecek kalıcı tahribatlara yol açacaktır.
Kömür ile enerji üretim tesislerinin bölgemize vereceği zararlar özetle aşağıda belirtilmektedir:
1-Baca gazları sebebiyle hava kirliliği,
2- Hem baca gazı emisyonundan, hem de sistemde kullanılacak suyun deşarjından kaynaklanacak akarsu, göl ve su havzalarında ısınma (İklim değişikliği) ve kirlilik,
3-Baca gazlarının ve bacadan çıkan nanopartiküller halinde çıkan arsenik ile diğer ağır metallerin tarım alanlarına ve bitkilerine (Orman, otlak, göl, akarsu vb) ve yerleşme alanlarına çökelmesi ile olumsuz etkileri,
4- Kirlenen hava, su ve toprağın durumunu fark eden toplumun günlük yaşamda baskılanan moral–motivasyonu, etkilenen toprak - hava – bitki – hayvan ve insanda gözlemlenen olumsuzluklar ile umut ve yaşam kalitesi üzerindeki kaygılardan kaynaklı ruhsal depresyonlar,
5-Solunan hava, kullanılan su, yiyecekler ile birlikte bitkisel ve hayvansal ürünler yoluyla insan vücuduna geçen ağır metallerin sebep olduğu kronik hastalıklar ve artan solunum yolları rahatsızlıkları ile kanser vakaları,
6- Kirli sanayinin merkezi haline gelecek bölgede yaşama kalitesinde meydana gelen düşüşle birlikte yerleşik nüfusun yaşama alanlarını terk etme/göç ve gecekondulaşma, işsizlik eğilimi göstermesi,
7- Bölgenin yaşanılabilirliği ile birlikte sosyal, kültürel, arkeolojik ve turistik sürdürülebilirliğinin sekteye uğraması.
ÖNERİLER :
1. Enerji üretim tesisleri kurmak üzere yapılan bu plan çalışmaları ve tesislerin kurulması halinde gerçekleşecek tahribata ilişkin olarak halkın bilgilendirilmesi,
2. Bölgedeki yerel yönetim ve sivil toplum kuruluşlarının çevre mücadelesi konusundaki çalışmalarının koordineli olarak sağlanması adına, dönemsel olarak bir araya gelinmesi,
3. Yerel yönetimler ve sivil toplum kuruluşları tarafından başlatılan hukuki süreçlerin işbirliği içerisinde takibi,
4. Bölgede yaşayan halka çevre bilinci kazandırılarak, “Bilinçli farkındalığı” arttırmak için gerekli etkinlik ve faaliyetlerin ön plana çıkarılması.
5. Temiz ve yenilenebilir enerji ile ilgili uygulamaları destekleme ve tanıtım faaliyetleri yapılması,
6. Yeni santrallar kurulması yönündeki planlamadan önce dağıtım hatlarında yapılacak rehabilitasyonçalışmaları ile enerji kaybının ortadan kaldırılarak enerji ihtiyacının düşürülmesi,
PLANLAMA :
Benzer toplantıların yerel yönetimlerin öncülüğünde ve kısa dönemli olarak tekrarlanması ile sürekliliğinin sağlanması. Bu tür toplantılarda sivil toplum kuruluşlarının öncülüğünün sağlanması. Toplantılara toplumun her kesiminin (Halkın) katılımının sağlanması bölgede çevre koruma bilincinin oluşturulmasına katkıda bulunacaktır.
Bu doğrultuda ikinci toplantının Mayıs 2017 ayı sonunda planlanarak katılımcılara duyurulması kararlaştırılmıştır. Ayrıca, fosil yakıt kullanımına karşı bölgedeki tüm yerel yönetimlerin de katılacağı bir toplantı organize edilerek konuya dikkat çekilmesi planlanmıştır. Sonuç olarak 1 Nisan 2017 tarihinde Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Kent Konseyi Salonunda yapılmış olan Termik Santraller Teknik Danışma Toplantısına katılan 46 kurum tarafından yetkilendirilen komisyon tarafından hazırlanan ve kamuoyunu yakından ilgilendiren termik santraller hakkındaki bu bildirgenin duyurulmasına karar verilmiştir.
Kamuoyuna saygıyla arz olunur.
1. TEKİRDAĞ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ
2. TESKİ 3. KIRKLARELİ BELEDİYESİ
4. SİLİVRİ BELEDİYESİ
5. SARAY BELEDİYESİ
6. M.EREĞLİSİ BELEDİYESİ
7. ERGENE BELEDİYESİ
8. ÇERKEZKÖY BELEDİYESİ
9. VİZE BELEDİYESİ
10. TEKİRDAĞ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ MECLİSİ ÇEVRE KOMİSYONU
11. KIRKLARELİ İL GENEL MECLİSİ ÇEVRE KOMİSYONU
12. TEKİRDAĞ KENT KONSEYİ
13. ÇERKEZKÖY KENT KONSEYİ
14. EDİRNE KENT KONSEYİ
15. SÜLEYMANPAŞA KENT KONSEYİ
16. TEKİRDAĞ BARO BAŞKANLIĞI
17. TMMOB İKK BAŞKANLIĞI
18. TMMOB MİMARLAR ODASI BAŞKANLIĞI
19. TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI
20. TMMOB KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI
21. TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI
22. TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI
23. TMMOB ZİRAAT MÜHENDİSLERİ ODASI
24. TMMOB HARİTA MÜHENDİSLERİ ODASI
25. TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
26. EDİRNE TMMOB MİMARLAR ODASI
27. TEKİRDAĞ TABİP ODASI
28. TRAKYA PLATFORMU
29. GREENPEACE
30. TERMİK SANTRALE HAYIR PLATFORMU
31. KUZEY ORMANLAR SAVUNMASI
32. TEMA VAKFI VİZE
33. TEMA VAKFI KIRKLARELİ
34. TEMA VAKFI SÜLEYMANPAŞA
35. TEMA VAKFI ERGENE
36. NKÜ GENÇ TEMA TOPLULUĞU
37. TEMA VAKFI LÜLEBURGAZ
38. TEMA VAKFI ÇORLU
39. TEMA VAKFI MALKARA
40. M.EREĞLİSİ ÇEVRE GÖNÜLLERİ DERNEĞİ
41. DAYKO VAKFI
42. SİLİVRİ ÇEVRE DERNEĞİ
43. TRAKYA ÇEVRE GÖNÜLLERİ DERNEĞİ
44. SARAY DOĞAYI KORUMA DERNEĞİ
45. VİZE DOĞA DERNEĞİ
46. VİZE ZİRAAT ODASI
