O geldiğinde setler güzelleşir. Kıskançlık nedir bilmez, rol çalmak aklının ucundan bile geçmez. Safa Önal’ın deyişiyle “Sakindir, huzurludur, güler yüzlüdür, yakışıklıdır, şıktır, zariftir, hatır sorar, gönül alır, konuşur, dinler.”
Kendi kariyerinde ilerlerken Yeşilçam’ın köşe taşlarını ören isimlerden biri olur. O, Ekrem Bora’dır. Dün öğle saatlerinde akciğer ödemi nedeniyle kaldırıldığı hastanede aramızdan ayrılan Ekrem Bora, 1934’de Ankara’da doğar. İlk filmini orta okuldayken izler. O kadar çok etkilenir ki, oyuncu olmaya karar verir. Sultanahmet Devlet Basımevi Kursu’nu bitirerek mürettip ve mücellit diploması alır. 1953’de bir arkadaşının teşvik etmesi sonucunda Yıldız Mecmuası’nın yarışmasına katılır. Birinci olur. Aynı günün akşamında askerlik yoklaması için çağrıldığını öğrenir. 4-5 şirketle anlaşma yapma aşamasındayken, askere gider. 1955’de döndüğünde ilk filmi “Alın Yazısı”nı çeker.
Kısa süre içerisinde sektörde, Ayhan Işık, Muzaffer Tema, Cüneyt Gökçer, Eşref Kolçak ve Muzaffer İnan’ın yanındaki yerini alır. Rol alacağı filmleri seçerken kendine uygun olup olmadığına bakar. Yarım asırlık kariyerinde 160’ın üzerinde filmde rol alır. Ekrem Bora, Mithat Alam Film Merkezi’nde 2006’da yaptığı söyleşide, oyunculuk yaptığı yılları şu cümlelerle tarif eder: “53 sene bu eziyeti çektik. Zaman oldu cebimizden para ekleyerek filmi bitirdik.”
‘En zengin yüzlü adam’
En önemli filmlerinde Yeşilçam’ın büyük yönetmenlerinden Metin Erksan’ın imzası bulunur. Erksan’la ilk çalışması 1962 yapımı “Acı Hayat”tır. Ekrem Bora, bu filmde başrolleri Türkan Şoray, Ayhan Işık ve Nebahat Çehre ile paylaşır. Bora, filmde asıl aşıkların ayrılmalarına vesile olan zengin ve züppe adam rolündedir.
Bu performansta Bora yeteneğini tam anlamıyla ortaya koyar ve yapım Bora’nın en önemli filmlerinden biri olarak kabul görür. Metin Erksan için de Bora’nın değeri büyüktür: “Ekrem tanıdığım en zengin yüzlü adamdır. Yüzünde bir anda 15 beş tipi görebilirsiniz.”
Erksan’ın bu değerlendirmesi şüphesiz bir karakter oyuncusunu tarif etmektedir. Bora, hem tek bir tipe bağlı kalmayacak zengin bir karakter oyuncusu hem de Yeşilçam’ın yıldızlarından biridir. Ama hiçbir zaman tevazuyu elden bırakmaz ve kendisini hiçbir dönemde yıldız olarak görmediğini ifade eder. Bora’nın diğer bir önemli filmi olan “Suçlular Aramızda” da Metin Erksan’ın yönetmenliğinde gerçekleşir. Film, Türk sinema tarihindeki yeriyle, Ekrem Bora’nın oyunculuğunu gelecek nesillere taşıyacak yapımlardan biridir.
Osman F. Seden’in yönettiği “Mazi Kalbimde Yaradır” (1970), Ertem Eğilmez’in yönetmenliğindeki 1970 yapımı “Sürtük”, Haldun Dormen’in yönettiği, başrollerini Müşfik Kenter ve Belgin Doruk ile paylaştığı 1965 yapımı “Bozuk Düzen”, Bora’nın rol aldığı diğer önemli filmler arasında dikkat çeker. Bu birkaç film bile Bora’nın Yeşilçam’ı Yeşilçam yapan isimlerden biri olduğunu kanıtlar niteliktedir. Bora’nın sinemacılığının en önemli yönlerinden biri emeğe ve kolektif çalışmaya verdiği değerdir. 1990 yapımı Engin Ayça’nın yönettiği “Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu”da kendi sesini kullandığını belirterek başlayan Bora şöyle devam eder: “Yeşilçam döneminde sesimizi kullanmak için vaktimiz olmuyordu.Bir de piyasamızda bundan ekmek yiyen insanlar vardı.Konuşayım desem birilerinin ekmeğini kesmiş olacaktım. Beni, Saadettin Erbil konuşmuştur. O rahmetli olduktan sonra konuşmaya başladım.”
Kariyerinde ödüller de eksik olmaz. 1966’da Antalya Film Festivali’nden “Sürtük”teki rolüyle En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü, 1991’de yine Antalya’dan “Soğuktu ve Yağmur Çiseliyordu” ile aynı ödülü alır. 2008’de 27. İstanbul Film Festivali’nden Onur Ödülü’ne layık görülür.
DOSTLARI ANLATIYOR
- Fatma Girik: Beraber film yaparken eğlendiğimiz, bazen ağladığımız, bazen güldüğümüz, daha iyi ne yapabiliriz diye kafa yorduğumuz, dünyanın en yakışıklı adamıydı. Onu kaybetmenin şokunu ve acısını yaşıyorum.
- Hülya Koçyiğit: 45 yıllık dostum. Büyük bir sinema sanatçısı. Çok güçlü bir fizik sahibi, etkileyici bir oyuncu. Dünyanın en esprili, en neşeli, hayatı severek yaşayan biri. Son yıllarda üst üste sağlık sorunları yaşadı. O nedenle de her fırsatta birlikte olmaya çalışıyorduk. Hiçbir şekilde yaşamdan umudunu kesmedi. Yine atlatacağını düşündüm ama bu kez dayanamadı. Türk sinemasının başı sağ olsun.
Her gördüğümde ışık doluydu
- Filiz Akın: Dünyanın en şeker, en neşeli insanıydı; set arkadaşlarımızın arasında en keyiflilerinin başında gelirdi. Son zamanlarına dek hep keyifli oldu; her gördüğümde ışık doluydu, neşe doluydu. Genç ruhluydu, çok güzel bir baba, çok güzel bir eş oldu. Bir daha bir Ekrem Bora gelir mi bilmiyorum, bambaşka biriydi
- Safa Önal: 4 gün önce konuştum, taburcu oluyorum dedi sevindirdi beni. Sözü vardı bana, görüşecektik. 50 yıllık dostumdu. 2 yıl önce onun ellerinden Altın Koza’da Yaşam Boyu Onur Ödülü’nü aldım. Beni vurdu ölümü...
- Cüneyt Arkın: İlk filmlerimi onunla çektim ben. Sonra da birlikte çalıştık, güzel hatıralarımız vardı. Neşeli, espriyi anında yakalayan ve hayatı çok güzel yaşayan biriydi. Devamlı yaşama sevinci içerisindeydi ve onu etrafına da dağıtan güzel bir insandı. Ölen çok şey götürüyor denir. Ama Bora’nın ölümüyle, ölenin çok şey götürmediğini geride çok şey bıraktığını anladım.
- Türkan Şoray: Müthiş bir oyuncu olarak gördüğüm hem abim hem dostum hem arkadaşım olan, benim için çok değerli birini kaybettim. Bu acıyı tarif etmenin mümkünü yok. Tüm Yeşilçam emekçileri gibi o da gökyüzündeki yıldızların arasında yerini aldı.
Devletin zirvesinden başsağlığı mesajları
- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül: ”Türk sinemasına uzun yıllar emek veren Ekrem Bora, her zaman takdirle hatırlanacaktır.”
- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan: ”Bora, sinemamıza yaptığı katkılarıyla hiç kuşkusuz unutulmaz izler bırakmış bir sanatçımızdır. Kadirşinas halkımız onu daima hatırlayacaktır.”
- Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay: ”Tek tesellimiz Yeşilçam’ın efsane isminin Türk sinemasının ulaştığı muhteşem seviyeye şahitlik edebilmiş olmasıdır. Ekrem Bora’nın emaneti emin ellerde; gözü geride kalmayacak.”
Şoray vefat ettiği an hastanedeydi
Bir süredir beraber pek çok film çektiği Ekrem Bora’yı tedavi gördüğü hastanede ziyaret etmek isteyen ancak iş yoğunluğundan dolayı bu planını erteleyen Türkan Şoray dün büyük şok yaşadı. Şoray, Bora’yı ziyaret için öğlen saatlerinde hastaneye gitti. Kısa süre sonra da Bora’nın ölüm haberini aldı. Şoke olan Şoray, gözyaşlarını tutamadı. Bora ile Şoray pek çok filmde beraber kamera karşısına geçmişti. Ekrem Bora’nın Göztepe Kemal Sunal Sokak’taki evine dün aralarında Hülya Koçyiğit’in de bulunduğu çok sayıda ünlü isim taziye ziyareti yaptı.
En Şık Jöne Veda
