Özellikle vadeli döviz işlemleri gerçekleştiren,vadeli döviz piyasalarında satış yapan firmalar iflas etme tehlikesi ile karşı karşıya olduğu belirtildi. Bankacılar ve vadeli işlem piyasalarını yakından takip eden uzmanlar 2.25 TL’ye kadar çıkan dolar ve 3,04 TL’yi gören Euro kuru sonrası vadeli döviz piyasalarına yönelen birçok şirketin zor durumda olduğu konusunda uyarılarda bulundu.
Bu şirketlerden birinin Özova Group olduğu belirtildi. Ekonomist dergisinin gündeme getirdiği son örnekte, 1 milyar cirosu olan ve tarım, gübre, hububat ticareti, tohum ve demir-çelik alanında faaliyet gösteren Hatay Kırıkhan merkezli Özova Group vadeli döviz piyasasında işlem yaptı. Bunun büyük bölümü doların geçtiğimiz günlerde gerileyeceği tahminiyle düşük kur üzerinden yapıldı. Ancak evdeki hesap çarşıya uymadı. Doların düşmek bir tarafa daha da tırmanması üzerine şirket büyük oranda zarar etti.
Şirkete vadeli işlem için kredi veren bankaların durumu yakından takip ettiği, hatta bir bankanın Özova Group’un vadesi gelen borçları üzerine haciz getirmek için konuyu hukukçularına aktardığı da belirtildi. Bankacıların iddiasına göre şirketin vadesi gelmiş döviz kontratlarından 100 milyon doları aşkın borcu oluştuğunu, vadesi gelecek kontratlarla birlikte bu zararın daha da artacağı konuşuluyor. Grubun bankalardan sadece birinden yaptığı işlemin 190 milyon dolar olduğu da iddialar arasında. Sektörde vadeli döviz işlemleri sebebiyle zarar eden tek şirketin Özova Group olmadığı, benzer durumda başka şirketlerin de bulunduğu da öne sürülüyor.
VADELİ DÖVİZ SATIŞI NEDİR?
Vadeli döviz piyasalarında forward işlemleri özellikle döviz geliri olan ihracatçıların kur riskine karşı kullandıkları bir enstrüman olarak dikkat çekiyor. Vadeli döviz satışında bir şirket gelecekteki bir tarihte (örneğin 3 ya da 6 ay sonra) bankaya bugünden belirlenen bir döviz kuru üzerinden belirli miktar döviz satmayı vaat ediyor. Vade geldiğinde eğer cari piyasa kuru önceden belirlenen kurun altında kalırsa şirket o günkü döviz kuru ile kendi belirlediği kur arasındaki fark kadar kâr ediyor. Döviz kuru önceden belirlenen kurun üstüne çıkarsa şirket zarar ediyor. Ancak döviz geliri olmayan ya da yeterli olmayan şirketler bu yöntemi kullandığında büyük bir risk ortaya çıkıyor. Çünkü banka her vadeli döviz satışı işleminde şirketin belirlenen tarihte ve miktarda dövizi satamaması ve kur riskine karşı şirkete kredi pozisyonu açıyor. Döviz geliri düşük olan şirket belirlenen kur ve miktarda döviz satımını gerçekleştiremediğinde bankaya borçlu kalıyor. Bir de üstüne kur farkı çıktığından zarar katlanarak artıyor.
1994 YILINI HATIRLATIYOR
MAYIS 2013 başından bugüne kadar dolar yüzde 25, Euro ise yüzde 24.7 değer kazandı. Uzmanlar döviz piyasalarının bu kadar dalgalı seyrettiği günlerde döviz kredisi alıp vadeli döviz piyasalarına yatıran şirketlerin de olduğuna dikkat çekiyor. Büyük bir yatırım kuruluşunun başekonomisti bu tip işlemlerin 1994 yılını hatırlattığına dikkat çekerek “bu durumda olan firmalar bugün de maalesef var. 1994’te bu yöntemi kullananlar o dönemki devalüasyon ile birlikte battılar” diye konuştu.
ÖZOVA’NIN CİROSU 1 MİLYAR LİRA
1987’de kurulan Özova Group tarım, gübre, tohum, demir-çelik gibi sektörlerde faaliyet gösteren 7 şirkete sahip. Bankacılık sektöründen kaynakların bildirdiğine göre şirket yıllık 1 milyar lira ciroya ve 40 milyon lira kâra sahip. Murat ve Mete İçcan kardeşlerin yönettiği şirketin çırçır işleme ve mısır kurutma tesisleri bulunuyor.
