Döviz kurlarındaki dalgalanma, markalarla alışveriş merkezlerini (AVM) yine karşı karşıya getirdi. Markalar, doların 2, euro’nun ise 2.7 liranın üzerine çıkmasıyla birlikte faaliyet gösterdikleri AVM yönetimlerinden kiralarda ‘kur sabitlemesi’ talep etti. Bazı AVM’ler talebe sıcak bakarken çoğu da olumsuz yanıt verdi. Bunun üzerine markalar baskıyı artırma kararı aldı. Büyük markaların da aralarında olduğu 10’un üzerinde firma, AVM’lere yazı yazarak kuru sabitlemelerini istedi.
Perakendeciler bununla da yetinmedi ve Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) ile Tescilli Markalar Derneği’ni (TMD) de baskı yapmaları için devreye soktu. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Üyesi ve KDM Alışveriş Merkezleri Kiralama ve Yönetim Danışmanlık A.Ş. Kurucu Ortağı Murat İzci, iki tarafın da kendine göre haklı olduğunu ancak döviz bazında kiralamadan AVM’lerin zararlı çıktığını anlattı.
‘İki cephe de haklı’
2003-2013 arasında döviz ve ÜFE bazlı hesaplama yaptığını söyleyen İzci, “Markalar kurlardaki hızlı yükselişten şikayetçi. Önlerini görememekten yakınıyorlar. Ufak bir dalgalanma nakit akışını durdurduğunda sıkıntı artıyor. Örneğin Gezi olayları olumsuz etki yaptı” dedi.
Markaların AVM’ler üzerinde kur baskısı oluşturmaya çalıştığını kaydeden İzci, şöyle devam etti:
“Markalar, ‘Dalgalı kur yüzünden fiyat tutturamıyoruz. Doları 1.7, euro’yu 2.2 lirada sabitleyin’ diyor. AVM’ler de, ‘Kurlar düşerken ben mağdurdum. O zaman siz fedakarlık yapmadınız, bugün niye benden bekliyorsunuz’ diyor. İki taraf da kendi cephesinden haklı ama döviz bazında kiralama son 10 yıldır AVM’lere zarar ettirmiş. Daha doğrusu kârdan zarar ettirmiş. Markalar dernekleri de devreye sokarak baskı yaratmaya çalışıyor. Derneklerin kira anlaşmalarında imzası yok. Sorunu kendi aralarında çözecekler.”
‘Outlet’te ölçüyü kaçırdık’
Sektörde hormonlu bir büyüme olduğunu belirten Murat İzci, şöyle devam etti:
“Outlet niteliğindeki alışveriş merkezleri buna en iyi örnek. ABD’de 174 outlet niteliğinde AVM var. Her 100 metrekarenin 1 metrekaresi outlet. Avrupa’da 122 outlet niteliğinde AVM var. Burada metrekare oranı yüzde 2. Bizde ise 40 outlet var ve bizdeki oran yüzde 12. Maalesef biz her işte olduğu gibi burada da ölçüyü kaçırmışız. Hesap kitap yapmıyoruz, sonra ayağımıza dolanıyor.”
AYD’de ortak gider zirvesi
Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) ortak giderleri yeniden belirlemek için harekete geçti. İklimlendirmeden genel müdür maaşına kadar birçok kalemin yer aldığı ortak giderleri yeniden tanımlamak için bir komite oluşturuldu. Komitenin çalışmalarından oluşturulan yeni ortak giderler tavsiye kararı niteliğinde olacak.
Komitede yer alan Murat İzci, “Salı günü yapacağımız toplantıda, ‘ortak gider nedir’in cevabını vermeye çalışacağız. Şu anda 100’e yakın işletme gideri var ve bunların hangilerinin ortak gider olduğuna, hangilerinin olmadığına ilişkin bir çalışma yapacağız. En azından bir tavsiye kararı çıkaracağız” diye konuştu.
