Gaziantep’te kamplar hariç 100 bin Suriyeli yaşıyor. Bu insanların gündelik hayatlarını devam ettirmeleri için çalışmaları gerekiyor. Ancak çalışma izinleri yok... Suriyelilerin talebiyle ve fırsatçılığın etkisiyle kentte kiralar yüzde 50 düzeyinde artmış durumda. Bütün bunlar kentin gündemini değiştirmiş. İşadamı Mustafa Süzer, mezun olduğu Gaziantep Kolej Vakfı Özel Okulları’nın 50. yılı nedeniyle 40’a yakın işadamı dostunu ve bir grup gazeteciyi şehre davet etti. Etkinliklere Belediye Başkanı Asım Güzelbey de katıldı.
Kendisiyle yaptığım sohbette de, Türkiye’nin 6. büyük kenti olan Gaziantep’in gündeminin değiştiğini gördüm. Nitekim Başkan da, “Gaziantep’in işsizlik, terör gibi sorunları yok, en büyük sorun
Suriye meselesi” diyor.
Suriyeli ev alamadı!
Canını kurtarmak için Türkiye’ye gelen Suriyelilerin bir kısmının gelirken paraları ile geldiğini anlatan Güzelbey, “Gaziantep’te 100 bine yakın Suriyeli var. Bu insanlar gelirken paralı geldiler, ev kiraladılar. Ancak yasa gereği gayrimenkul alamadıkları için (yasalarımıza göre Ermenistanlı, Kuzey Koreli ve Suriyeliler Türkiye’den gayrimenkul alamıyor) ve özellikle başlarda bankaya kendi adlarına bankaya para yatıramadıklari için büyük paralar Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri ve Lübnan gibi ülkelere gitti. Kuzey Koreli ve Ermenistanlı neden Turkiye’den mülk alsın? Suriyelileri teşvik etme yerine, bürokrasi kafasıyla Türkiye’ye gelecek milyar dolarları kaçırdık.”
Güzelbey, “İnsanlar artan kiralardan şikâyetçi mi?” sorumu ise şöyle yanıtlıyor:
“Ev sahipleri kendilerini garantiye almak için bir yıllık kirayı peşin aldı ve bazı fırsatçılar değerinin üstünde kiralar talep ederek kiralama rakamlarını artırdı. Başlangıçta bu durum kent ekonomisine olumlu yansıdı. Ekonomi birden canlandı. Oteller AVM, restoranlar Suriyeliler ile doldu taştı. Ancak şimdi paralar suyunu çekti. Sorunlar dağ gibi büyüyor maalesef.”
Durumları belirsiz...
Daha önceki bir seyahatimde ziyaret ettiğim kamplardaki düzeni, çamaşır yıkama bölümlerini dahi görmüş birisi olarak şaşırdım. Bunun üzerine kamptaki mültecilere devletin baktığını hatırlatan Güzelbey, konuyu net olarak anlamama neden olan açıklamasını yaptı:
“Gaziantep misafirperver bir şehirdir. Herkes elinden geleni yapıyor. Şehir merkezinde 100 bine yakın Suriyeli var. Kamplarımızda ise 35 bin Suriyeli yaşıyor. Kamplardakine devlet bakıyor. Sorun şehirlerde. Sayının ve sorunun bu boyuta geleceği belki tahmin edilmedi. Ama gerçek şu ki sorun daha da büyüyecek. Parası biten, aç ve açıkta kalan insanlar Gaziantep’in sosyal hayatı ve ekonomisi için ciddi bir tehdit arz ediyor. Aç insan herşeyi yapar doğal olarak.”
İşe almak zor
Başkan, “Peki çözüm nedir?” sorumu ise şöyle yanıtladı: “Gaziantep ekonomisi giderek büyüyen ve çalıştıracak işçi bulamayan bir şehir. Süreli olarak bu insanlara çalışma izni verilmeli. Bir yıl gibi mesela. Bu insanların bir kısmı zaten bir çeşit kaçak olarak çalışıyor. Bunu legalleştirip SSK’sını yatırıp insan onuruna uygun bir hale getirmek insanlık görevimizdir.”
Şehirde mevcut durumda toplumsal bir huzursuzluk olmadığına dikkat çeken Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adil Sani Konukoğlu da şu tespitleri yaptı:
“Çadır kentlerin dışında kalan Suriyelilerin durumları belirsiz. Bir kısmı kendi imkanlarıyla, diğer bir kısmı yardımlarla hayatlarını devam ettirmeye çalışıyor. Ellerinde sınırlı olan maddi birikimleri bir süre sonra bitecek. O nedenle, bunlara iş imkanı yaratmak zorundayız. Bugün Suriye’den gelen birini işe almak istediğimizde, işe alım süreci çok uzun sürüyor. Oturma izni olanların ellerinde geçici vatandaşlık numarası var. Bu numaralar kullanılarak, sigortada süratle kayda geçirilip, işbaşı yaptırabilmeliyiz.”
Kentte görüştüğüm insanlar, çalışan bir Suriyelinin ayda eline ortalama 800 TL geçeceğini söyledi.
