Meclis’e gönderilen Yeni Gelir Vergisi yasa tasarısına göre 160 bin lira olarak açıklanan beyanname verme sınırı 188 bin oldu. Böylece aylık 9 bin 500 lira net ücret alanlar veya kira geliri elde edenler beyanname vermek zorunda. Çok kazanan ücretli ve kira geliri elde edenler, birçok gelir kalemi için yüzde 15-35 yerine direkt yüzde 35 gelir vergisi ödemek zorunda kalacak. Böylece beyanname kapsamındakilerin sayısı 90 bin artışla 1 milyon 856 bine çıkacak. Tasarı ile daha önce de kamuoyunda yer bulan futbolcular ve jokeyler yüzde 15 yerine kademeli vergiye tabi tutularak ağırlıklı yüzde 35’le vergilendirilecek. Ayrıca 188 binden fazla kazanan köşe yazarları, heykeltıraş, ressam gibi sanatçılar beyanname vermek zorunda. Ancak bu kişiler gelirlerinden yüzde 25 götürü gider yapıp kalanı beyan edecek.
2 TAKSİSİ OLANA ‘BASİT USUL’
Tasarıya göre yılda 26 bin liradan (ayda 2.170 lira) fazla kira geliri elde edenlerin vergisi artacak. Çünkü 26 bin ile 60 bin arası kira geliri elde edenler yüzde 25 yerine yüzde 15 götürü gider uygulayacak. 60 binden (ayda 5 bin lira) fazla kira geliri olanlar ise götürü gider indiriminden yararlanamayacak. 26 binin altında geliri olanlar yüzde 25 götürü gider uygulayacak. Ancak bu kişiler gerçek giderleri gelirinden düşebilecek. Tasarının ek vergi getirdiği bir kesim de bir değil ama iki taksi veya dolmuş çalıştıran esnaf oldu. Bu kişiler basit usulden yararlanamayacak, böylece gerçek usulden vergilendirilerek daha fazla vergi ödeyecek.
ŞİRKETLERE ‘KREŞ’ KURMA AVANTAJI
Tasarıya göre şirketler eğer çalışanların çocukları için kreş ve anaokulu yaparlarsa bu konuda yaptıkları harcamaların tümünü vergiden düşebilecek. Engellilere de vergi avantajı sağlanırken tasarıda olduğu söylenen Veraset Vergisi’nin kaldırılması tasarıdan çıkarıldı. Ayrıca tasarının ilk halinde miras kalan gayrimenkul vergiye tabiyken bu düzenleme de tasarıdan çıktı.
ŞİRKETLER ARSA SATINCA VERGİSİ NE OLACAK?
Yeni yasada şirketlerin arsa satışından elde edeceği kâr üzerinden ödeyeceği vergi oranları şu şekilde belirlendi:
* İki yıldır elinde bulunan arsa için yüzde 40
* Üç yıldır elinde bulunan arsa için yüzde 50
* Dört yıldır elinde bulunan varsa için yüzde 60
* Beş yıl ve üzeri bir süredir elinde bulunan arsa için yüzde 75
ARAZİSİ OLAN ŞİRKETE KÖTÜ HABER
Getirilen düzenlemelerden birisi de halen arsa ve arazisini iki yıl elde tuttuktan sonra sattığında vergi ödemeyen şirketlere geliyor. Bu şirketler artık arsa ve araziyi 2 yıl elde tutup sattığında değer artışı kısmının (kârının) tümü vergiye tabi olacak. Bu şirketler iki yıldan fazla elde tutuğu arsa ve arazi için yüzde 40, üç yıldan sonra yüzde 50, 4 yıldan sonra yüzde 60 ve 5 yıldan sonra yüzde 75’ini gelir beyan edip vergisini ödeyecek.
TELİF KAZANÇLARINDA MUAFİYET KALKIYOR
Yazar, senarist, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlere sağlanan gelir vergisi istisnası kaldırılacak. Bunlar gelirleriyle artan oranlı vergiye tabi olacaklar.
EV ALMASA BİLE 1 KONUTA VERGİ YOK
Mevcut yasaya göre, satın aldığı konutu 5 yıldan fazla elde tutanlar, satış sırasında hiçbir vergi ödemiyorlar. Beş yıldan önce satanlar ise alış ve satış fiyatı arasındaki kazanç üzerinden vergi ödüyorlar. Yeni düzenlemeyle, tek konutu bulunanlar yeni konut almaları koşulu olmaksızın ne zaman satarlarsa satsınlar herhangi bir vergi ödemeyecekler. Birden fazla konutu bulunanlar ise alım-satımdan elde ettikleri kazancın; 2 yıl içerisinde sattıklarında yüzde 100'ü, 2 yıldan sonra yüzde 60'ı, 3 yıldan sonra yüzde 50'si, dört yıldan sonra yüzde 40'ı, 5 yıldan sonra ise yüzde 25'i üzerinden vergi ödeyecekler.
MÜTEAHHİDE 4 KAT SINIRI
'Kentsel rant' vergisiyle gecekondusunu ya da arazisini kat karşılığı müteahhide verenler vergiye tabi olacak. Arsası karşılığında 500 metrekare ve üzerinde daire sahibi olanlar kademeli vergilendirilecek. Bin metrekareden fazla bina yapıp satan da (yaklaşık 4 kat) müteahhit gibi gelir vergisine tabi olacak.
TARIM İŞÇİSİ MUAFİYET HAKKI ALDI
* Tarım işçilerinin asgari ücret tutarındaki ücretlerinin tamamı vergiden muaf olacak.
* Şirketlerin yöneticilerine ortaklık payı ile orantılı olmaksızın verilen kâr payları ücret olarak sayılacak ve daha yüksek vergi alınacak.
* Yabancı işadamları, uzmanlar ve basın yayın çalışanları, 3 yıldan fazla kalırsa tam mükellef olacak.
