Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Biz 2012 yılında ABD dolarını yeneriz. Bu çok iddialı bir laf. Bunu bir kenara yazın” dedi. Bursa’da ‘Para Politikaları’ konulu konferansta konuşan Başçı, Merkez Bankası’nın birinci önceliğinin enflasyonun oldukça düşük seviyede ve istikrarlı devam etmesi olduğunu söyledi. Başçı’nın açıklaması sonrasında dolar/TL 1.8720, sepet de 2.13’e geriledi.
“ABD doları güvenli liman, likit liman tek rezerv para dünyada” diyen Başçı şöyle devam etti: “Panik halinde bütün paralar ABD dolarına karşı değer kaybediyor. Böyle bir paraya karşı para birimlerinin şansı var mı? Biz diyoruz ki var. Elimizdeki araçlar çok güçlü ve dünyanın hiç bir yerinde yok. Biz 2012 yılında ABD dolarını yeneriz. TL olarak. Bunu bir kenara yazın, gelecek sene sonunda tekrar konuşalım.”
Başçı, dövizin aşırı değerlenmesine karşı uygulanan “istisnai gün” politikasının amacına ulaşmaya oldukça yakın olduğunu ve gelecek hafta para politikasının normalleşebileceğini açıkladı. Avrupa’da ağustosta ortaya çıkan problemlerden dolayı gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin genelde bir zayıflama eğilimi içine girdiğini belirten Başçı, Merkez Bankası olarak düzenli döviz satışları başlatılması, ayrıca başka birkaç aracın daha kullanılması ve TL’nin nispeten daha az zayıflamasına yol açacak politikaları izleme kararı aldıklarını hatırlattı.
Asıl problemin panik halinde dönülen ABD doları olduğunu ifade eden Başçı, dolara karşı TL’nin değer kazanma şansının çok fazla olmadığını, değer kaybının biraz sınırlanması şeklinde yaklaşımları olduğunu, bunu da başardıklarını vurguladı. Başçı, Merkez Bankası’nın geldiği noktada cari açığa ilişkin alınan tedbirlerin cevap verdiğini belirten Başçı, bunun da arzu edilen seviyelerde bir düzelme olduğunu kaydetti.
‘Yanlış algı giderilmeli’
Dünyada paranın gidebilecek güvenilir bir yer aradığını, güvenli yerlerin sayısının teker teker azaldığına işaret eden Başçı, “Böyle bir dünyada Türkiye gibi ülke çok rahat ve kesinlikle çok rahat dış finansman bulur. Kimsenin endişesi olmasın” dedi.
TL’nin zayıflaması için bir neden olmadığını dile getiren Başçı, “2012 yılı, TL’nin dünyada en çok güçlenen, en çok değerlenen para birimlerinden birisinin olduğu bir yıl olacak. 2012’de TL’ye yatırım yapanlar hep kazanacak. Kim yaparsa yapsın, bizim vatandaşımız yaparsa bizim vatandaşımız, dünya vatandaşı yaparsa dünya vatandaşı kazanacak. Bu çok doğal şekilde kendiliğinden olacak. Bunun Türk kamuoyuna anlatılması ve yanlış algının giderilmesi gerekiyor” mesajını verdi.
Eleştirilere yanıt verdi
Başçı,‘MB Başkanı konuştu doları 1.90 TL’den, 1.91 TL’ye yükseltti’ eleştirilerine de atıfta bulunarak şunları söyledi:
“Avrupa Merkez Bankası’nın bilançosu çok büyüdü. Bilanço niye büyür? 3 yıl vadeli bankalara 500 milyar euro’ya yakın likidite verdiler. O borç karşılığında para ortaya çıktı. O para da Merkez Bankası’nın bilançosunda ortaya çıktı. Bu veri Avrupa için ciddi bir parasal genişleme anlamına geliyor. Bu veri açıklandığında euronun değeri düştü, doların değeri yükseldi. Tam o sırada ben konuşurken olmuştu ve ’Başkan konuştu doları yükseltti, euro’yu düşürdü’ diye böyle enteresan bir tespitte olmuştu.”
10 GÜN
ÖNCE ‘TL dolarla yarışamaz’ demişti
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, 28 Aralık’ta İSO Meclis toplantısında yaptığı konuşmada, “TL euro’ya karşı sağlam durabilir, dolar ile yarışamaz”
demişti.
‘Kuzey yönünde her ‘şok’ ile TL güçlenir’
Ekonomiyi faiz dışı araçlarla yavaşlatmaya çalıştıklarını söyleyen Başçı, “Çünkü TL üzerinde bir değerleme baskısı vardı. Biz o dönemde faizleri artırsaydık TL daha fazla değerlenecekti. Böyle bir açmaz vardı. Mümkün olduğu kadar faiz oranlarını hem düşük tuttuk, hem de Türkiye’ye has bir faiz koridoru genişletmesi yaptık” dedi. Bu genişletmeyi Güney yönünde yaptıklarını açıklayan Başçı, ekim ayı sonunda ise faiz koridorunu bu defa kuzeye doğru genişlettiklerini söyledi.
Kuzeye doğru genişletmede faizin 5.75 veya ona yakın olacağını söyleyen Başçı, fakat zaman zaman bu faiz oranlarının geçici olarak yükselebileceğini, sonra tekrar normal seviyesine döndüğünü kaydetti. Bu aracın TL’yi güçlendirici yönde olduğunu bildiren Başçı, “Biz bu şoku her verdiğimizde TL biraz güçlenecek 2012 yılı boyunca. O yüzden faiz koridorunun şu anda kuzeye doğru geniş olması çok faydalı” dedi.
‘Vatandaş da bazen spekülasyon yapıyor’
Başçı, ne zaman dolar yükselse herkesin “dolar 2 lira mı 3 lira mı olur?” şeklinde düşündüğünü söyledi. Sepeti öğretmeye başladıklarını ifade eden Başçı şöyle konuştu:
“Vatandaş da soru işaretleri var, pek çok döviz borçlusu var. Türk vatandaşı da spekülasyon yapabiliyor zaman zaman. Vatandaş diyebiliyor ki; ’ Bu böyle giderse ben döviz alayım’. Dolayısıyla sadece yurtdışına bakmayın, onlardan da elbette TL’nin zayıflamasını isteyen pek çok kişi, kuruluş var. Onları bir tarafa bırakalım, bizim vatandaşımızı ikna etmemiz lazım. Cari açık kredi büyümesinden kaynaklanıyor ve biz bu aşırı kredi büyümesini yavaşlatmayı başardık kademeli olarak ve inanılmaz finansman gelecek Türkiye’ye ve çok rahat bir şekilde bu finansman sağlanmaya devam edecek. Avrupa bankaları zor durumda kalsa bile dünyada başka bankalar var, fon kaynakları orada olduğu sürece, Türkiye’ye finansman gelmeye devam edecek. O yüzden de TL değer kazanmaya devam edecek.”
Merkez Bankası’nın bu yıl, TL’nin değer kazanmasına izin vereceğini belirten Başçı, çünkü enflasyonun şu anda dış dengeye, cari açığa göre daha öncelikli bir problem alanı olduğunu ifade etti.
‘Kahvenizi içiyorsunuz bir anda TL değer kazandı’
Merkez Bankası’nın gerekli görülen hallerde 50 milyon dolar ihale ile piyasaya döviz satabileceğini söyleyen Başçı, “Kahvenizi içiyorsunuz, bakıyorsunuz ki bir anda TL değer kazandı. Niçin? 50 milyon dolar döviz sattık. Bu ofansif, TL’ye değer kazandırıcı bir araç. Agresif değil küçük küçük TL’ye değer kazandırabilecek bir araç” dedi.
Bu politikaları futbol terimlerinden örnek vererek açıklayan Başçı, hücumda şaşırtmanın esas olduğunu, savunma oyuncusunun da sağlam olması gerektiğinin altını çizerek, “Sabahki yöntem de şaşırtmaya dayalı ve TL’ye değer kazandırmaya dönük bir araç” dedi. Bu araçları gerektiği zaman kullanacaklarını açıklayana Başçı, bu sayede enflasyonu mayıs ayından daha erken bir vakitte yüzde 10’un altına indirmek istediklerini kaydetti.
‘ABD para basarsa dolar hızla düşer’
Başçı, gelecek senenin sonunda ise farklı bir problemin konuşulabileceğini, TL’nin aşırı değerlenmesine karşı ihracatçıların ’Başkan yardım et, ihracatçılar olarak çok zor durumdayız’ yönünde istek gelebileceğini, bu isteğinin de ABD’nin üçüncü parasal genişlemeye başlaması durumunda olabileceğine işaret etti. ABD’nin 2-3 ay içerisinde para basılması yönünde karar verebileceğini ifade eden Başçı, “O zaman siz seyredin TL ve diğer gelişmekte olan ülkelerdeki paralardaki değer kazancını. Hızla dolar düşer” dedi.
‘Tehdit gelirse, dövize okşaya okşaya yön veririz’
Başçı, “Elimiz armut toplamıyor, faiz koridorumuzu güzel bir şekilde aşağı doğru önce kapatırız. Sıkılaştırıcı olan tarafı, sonra güneye doğru daha önce açtığımız gibi açar ve TL’nin aşırı değer kaybetmesine izin vermeyiz. Bu serbest dalgalı kur rejimi” dedi.
“Niye o zaman müdahale ediyorsunuz, bırakın biraz dalgalansın” şeklinde düşüncelerin de olabileceğini ifade eden Başçı, “Eğer fiyat istikrarına veya finansal istikrara bir tehdit gelirse biz devreye girer ve serbest piyasa koşullarında okşaya okşaya bir yön veririz. Bakın yön bu taraf, istikamet bu yön diye hafif hafif yön veririz. Bunu yapabiliyoruz” dedi.
EKONOMİSTLER:
Dövize sözlü müdahale
Erdem Başçı’nın açıklamalarını ekonomistler, ‘dövize sözlü müdahale’ olarak değerlendirdi. Başçı’nın kura yönelik kesin ifadeler kullanmasını Merkez Bankası’nın duruşuna yönelik de bir tartışma başlatırken, hedefler ekonomistler tarafından iddialı bulundu.
Ekonomistler, “Merkez Bankası yorumu bize bıraksın. Kötü senaryolardan da bahsetmeli” dedi.
Doları Yeneriz Bunu Bir Tarafa Yazın
