Dolar/TL Türkiye piyasalarının kapalı ve likiditenin düşük olduğu dün Arjantin pesosunda gözlenen sert değer kaybının yanı sıra TCMB Başkan Yardımcısı Erkan Kilimci’nin görev değişikliğinin de etkisiyle 6.80 seviyesinin üzerine yükseldikten sonra bu sabah 6.50’li seviyelere çekildi. Arjantin’in faizleri keskin şekilde artırarak yüzde 60 seviyesine çekmesine rağmen para birimi pesonun sert değer kaybetmesi gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde satış baskısı yarattı. Peso bu adıma rağmen yüzde 10’un üzerinde değer kaybetti. Reuters’ta dün yer alan habere göre Kilimci, Kalkınma Bankası yönetim kuruluna katılmak üzere TCMB’deki görevinden ayrıldı.
Bankacılar Kilimci’nin görev değişikliğinin de kurdaki yükselişte etkili olduğunu belirttiler. Öte yandan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch de, Türk bankaları hakkında dün yayımladığı “Lira’daki değer kaybı Türk bankaları üzerindeki riskleri artırıyor” adlı raporunda, “Yetkililerin politika alanında verdiği sınırlı karşılık para birimi ve ekonomiye sürdürülebilir istikrar sağlayacak gibi görünmüyor” denildi. Buna paralel Çarşamba günü 6.47 seviyesinden kapanan dolar/TL dün 6.85’e kadar yükseldikten sonra dün gece Asya seansında 6.8994 seviyesi test etti. Böylece TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı haftaya başladığı 6.00 seviyesine göre yüzde 13 olurken, iki günlük kayıp ise yüzde 6’nın üzerinde oldu.
TL’nin yılbaşından bu yana yaşadığı kayıp ise yüzde 40’ın üzerinde. Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ile ticaret gerilimini artırmaya çalışacağı endişeleri de piyasaları baskılamaya devam ediyor. Bloomberg ajansında yer alan habere göre Trump, kamuoyunun görüş süresinin gelecek hafta tamamlanmasının hemen ardından Çin’den gelen 200 milyar dolar tutarında üründen alınan gümrük vergisini artırmaya hazır olduğunu ifade etti. Trump ayrıca “düzelmez ise” Dünya Ticaret Örgütü’nden ABD’yi çekme tehdidinde bulundu. Bir bankacı TL’deki bozulmanın Arjantin pesosundaki sert değer kaybından kaynaklandığını söyleyerek, “Gelişmekte olan ülke para birimlerinin geneline baktığımızda yine de TL’de negatif ayrışmanın devam ettiğini görüyoruz, EM tarafında oluşan olumsuz hava TL’yi diğerlerinden çok daha fazla etkilemeye devam ediyor” dedi.
Kurdaki sert yükselişe bu sabah stopaj kararı ile yanıt verildiğini söyleyen aynı bankacı, “Karar TL tutan yatırımcının getirisini artıracak olması nedeniyle olumlu. Yerli yatırımcının 90 milyar doların üzerindeki DTH’larını bozarak TL’ye dönmesi ve uzun vadeli mevduat yapması bekleniyor. Olumlu bir karar ama Arjantin kaynaklı bozulma varken yerlinin yapacağı satışlar kurdaki tansiyonu düşürmeye yetmez” dedi. Döviz ve TL mevduat hesaplarına uygulanan tevkifat oranları değiştirildi. TL hesaplara uygulanan tevkifat düşürülürken, döviz hesaplara uygulanan bazı vadelerde yükseltildi. Uygulama üç ay süreyle geçerli olacak.
Analistler kurdaki oynaklığın TCMB’nin faiz artışı yapmasının beklendiği 13 Eylül’deki toplantısına kadar sürmesini bekliyor. Bu toplantıda 200-250 baz puanlık faiz artırım beklentileri dile getiriliyor. ABD ile ilişkilerin seyrine yönelik gelişmelerin yakından izlendiğini ve TL varlıklar üzerinde baskı kurmaya devam ettiğini belirten analistler, diğer taraftan swap ve swap benzeri enstrümanlara yönelik yapılan son kısıtlamaların piyasalarda önemli bir likidite sıkıntısına neden olduğuna ve kurda sert hareketler yarattığına da dikkat çekiyor. TCMB ve BDDK’nın önceki hafta spekülatif talebi önlemek adına attığı adımlar da genel olarak piyasalarda tansiyonu düşürmüş durumda.
İlk olarak swap işlemlerinin özkaynak toplamına oranını yüzde 25’e indiren BDDK, sonrasında sınırlama kapsamına, bankaların vadede TL alım yönünde gerçekleştirecekleri forward, opsiyon ve bu gibi swap dışındaki türev işlemlerini de dahil etti. Tahvil-bono piyasasında ise 10 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi Çarşamba günü spot kapanışta ortalama yüzde 21.85, valörde son işlemde yüzde 21.67 seviyesindeydi.
