Danıştay kararıyla kaçak olduğu tescillenen Saray, şimdi de klozetleriyle gündemde. Klozetler anamuhalefet liderinin dediği gibi altın kaplama değil ama altın değerinde. ‘Bin 150 küsur’ odalı Saray’da kullanılan klozetlerin tanesinin fiyatı 5-10 bin lira arasında değişiyor. 10 bin lira, 17 cumhuriyet altınına tekabül ediyor. Saray’ın toplam maliyetinin ise 20 milyar lirayı bulduğu iddia ediliyor.
Gündemden düşmeyen Kaçak Saray’ın Maliyeti sır gibi saklanıyor. Saray’ın yapımından sorumlu TOKİ, ‘ülkenin ekonomik çıkarlarına zarar verir’ gerekçesiyle maliyeti açıklamadı. Bu konudaki ilk rakamı Maliye Bakanı Mehmet Şimşek telaffuz etti. Şimşek, aylar önce yaptığı açıklamada, Saray için 1 milyar 370 milyon lira harcandığını söyledi. Ancak bu rakam kamuoyunu tatmin etmedi. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 1 milyar dolar rakamını telaffuz etti. Bu da 2 milyar 700 milyon Türk Lirası’na denk geliyor. Ancak Mimarlar Odası Ankara Şubesi Başkanı Tezcan Karakuş Candan, Erdoğan’ın ifadesiyle ‘bin 150 küsur’ odalı devasa yapının inşaat, yapım, alım, peyzaj, sabit gider, özel üretim malzemeleri ve yönetimiyle 20 milyar lirayı bulacağını iddia ediyor. Saray’ın ‘lüks ve şatafat örneği’ olduğunu dile getiren Tezcan Karakuş Candan, polemiklerle bu lüksün gölgelenemeyeceğinin altını çiziyor. Ve çağrıyı yapıyor: “İsraf ve lüks artık gizlenemez durumdadır. Oranın lüks ve şatafat içinde olduğu, kristal taşlar gibi parlıyor, gerçektir. Madem açıklanan maliyetlerden bu kadar rahatsızlar, o zaman tüm maliyetleri, kalem kalem, faturalarıyla birlikte, hangi marka olduğunu da belirterek kamuoyuna açıklasınlar. Biz de Kent İzleme Merkezi ve Mimarlar Odası olarak onları inceleyip halka açıklayalım.” İşte Saray’la ilgili öne çıkan çarpıcı rakamlar:
ODA SAYISI EN AZ 2 BİN
Saray’la ilgili sağlıklı açıklama yapılmadığı için oda sayısı bile muamma. Erdoğan, oda sayısını kamuoyundaki yoğun tartışmalardan sonra ‘bin 150 küsur’ olarak açıkladı. Ancak Mimarlar Odası, çizim ve projeler incelendiğinde oda sayısının iddia edildiği gibi bin 150 olamayacağını belirtiyor. Mimarların yaptığı teknik hesaplamalara göre Saray’ın ‘görünen kısmında’ en az 2 bin oda bulunuyor.
‘DEV’ KAPILARININ MALİYETİ 100 MİLYON LİRA
Saray’da tek ve çift kanatlı kapıların maliyetleri de dikkat çekiyor. İki kanatlı 3,40 metre uzunluğunda ve 2 metre genişliğindeki kapılardan 170 adet bulunuyor. Bu kapılardan her birinin fiyatı ise 170 bin lira, toplam maliyeti 25 milyon lira. Saray’daki tek kanatlı kapı sayısı ise 450, ayrıca 2 bin odanın her biri de 3 bin lira civarında. Saray’daki tüm kapıların yaklaşık maliyeti ise 100 milyon lira.
PEYZAJ MALİYETİYLE MADENCİYE 4 BİN 750 YAŞAM ODASI YAPILABİLİR
Saray’ın 450 bin metrekarelik inşaat alanı bulunan kampüste, 350 bin metrekarelik işlenmiş peyzaj alanının yıllık bakım maliyeti tam 108 milyon lira. Yerleşkenin tüm peyzaj maliyeti 2,5 milyar lirayı buluyor. Bu rakama ithal edilen ağaçlar, çimler, süs havuzları, diğer süsleme işlemleri, bitkiler dahil. Bu rakamla 190 bin madencinin hayatını kurtaracak 4 bin 750 yaşam odası yapılabiliyor. Bu parayla ayrıca 833 bin işsiz öğretmen adayına da istihdam sağlanabilir.
‘İTHAL’ CAMLAR, 701 MİLYON LİRAYA MAL OLDU
Merkezi Amerika’da bulunan cam firması, Hollanda ve İspanya üzerinden Türkiye’deki müşterilerine camları ulaştırıyor. Kurşun geçirmez, özel üretim, 4,5 santim kalınlığında ve ara boşluklarına argon gazı doldurulmuş bu camların metrekare fiyatı 9 bin Euro civarında. 22 bin metrekare cam yüzeyi bulunan Saray’ın, bu maliyet kalemi 701 milyon liraya denk geliyor. Bu parayla bin metrekarelik 1000 kadın sığınma evi yapılabiliyor.
AYLIK GİDERİ AKSARAY İLİNİN GİDERLERİNE DENK
Saray’ın aylık sabit; elektrik, su, doğalgaz, ısıtma, soğutma ve temizlik giderleri 21 milyon lirayı buluyor. Soğutma gideri 600 bin lira, ısınma maliyeti 1,6 milyon lira, aylık elektrik faturası 1,2 milyon lira. İç ve dış temizlik maliyeti aylık ortalama 8 milyon lira. Aylık peyzaj bakım maliyeti ise 9 milyon lira. Saray’ın 1 aylık sabit giderleri ile Aksaray ilinin köyleri hariç ve il ve ilçe merkezlerindeki tüm hanelerin 1 aylık temel giderleri karşılanabilir.
PROJE ÇİZİM BEDELLERİ 200 MİLYON LİRA
Saray’ın statik, tesisat, peyzaj ve mimari projelerinin toplam maliyeti 200 milyon TL: Birim maliyet 5 bin liradan hesaplandığında toplam olarak mimari/statik/mekanik projelerinin çizilmesi için bu rakam ortaya çıkıyor.
SARAY’IN ISINMA MALİYETİ İLE 64 BİN NÜFUSLU BAYBURT ISINIR
Saray’ın ısıtma maliyeti aylık 10 milyon TL. Saray’ın bir sezonluk doğalgaz tüketimi 8 bin 333 haneye bedel. Saray’ın ısınma maliyeti ile bir sezonda 64 bin nüfuslu Bayburt ili ısıtılabiliyor.
KONUTUN DEVASA MUTFAĞI 6,5 MİLYON LİRAYA MAL OLDU
‘Saray’da sade ve doğal hayat’ başlıklarıyla gündeme gelen Cumhurbaşkanlığı Konutu’nun mutfağının da lüks olarak tasarlandığı ortaya çıktı. Toplamda 650 metrekare büyüklüğü olan mutfak, tam 6,5 milyon liraya mal olmuş. Bu maliyet, Türkiye’de yaşayan 136 bin 840 kişinin mutfak giderine denk. Mutfağın büyüklüğü yaklaşık olarak 65 normal konut mutfağına eşit. Mutfak için harcanan para, 34 bin 210 asgari ücretlinin maaşına denk.
3 AYLIK ELEKTRİK FATURASI 3,6 MİLYON LİRA
Zaman’ın ortaya çıkardığı belgelere göre Saray’ın elektrik faturaları da oldukça kabarık. Dudak uçuklatan faturalara göre Saray, 18 Aralık 2014 ile 18 Mart 2015 tarihleri arasında 3 milyon 614 bin 684 liralık elektrik harcadı. Buna göre, Saray’ın günlük elektrik masrafı 40 bin liranın üzerinde. Saray’ın elektriğe üç ayda harcadığı para, 3 bin 809 asgari ücretlinin aylık maaşına denk geliyor. Ayrıca üç aylık elektrik masrafı göz önünde bulundurulduğunda, Saray’ın yıllık elektrik gideri 14 milyon lirayı geçiyor.
PARKELERİNE 3,2 MİLYON HARCANDI
Saray’ın yer döşemeleri de oldukça maliyetli. Buna göre Saray’ın parke döşemeleri tam 3,2 milyon liraya mal olmuş. Bu para 3 bin 300’ün üzerinde asgari ücretlinin aylık maşına eşit.
BU KIŞ 2,4 MİLYON LİRALIK DOĞALGAZ YAKTI
Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın üç ayrı doğalgaz aboneliği var ve fabrikalardaki gibi kolektörlü sayaçlar kullanılıyor. Faturalara göre Saray, Ekim 2014 ile Mayıs 2015 arasında yaktığı doğalgaz için 2 milyon 411 bin 583 lira ödedi. Bu da Saray’ın kışın aylık ortalama 344 bin 511 liralık gaz tükettiğini gösteriyor. Tüketilen gazın günlük tutarı ise 11 bin liranın üzerinde. Saray’ın aylık ortalama doğalgaz harcaması, 363 asgari ücretli işçinin bir aylık maaşına denk geliyor. Saray, ayrıca şubat ayında abone ismi değişikliği nedeniyle Başkentgaz’a toplam 1 milyon 335 bin 333 lira güvence bedeli ödedi.
‘YAVRU SARAY’A METREKARESİ 3 BİN EURO’DAN İTALYAN MOZAİĞİ
‘Yavru Saray’ olarak adlandırılan Cumhurbaşkanlığı Konutu’nun hamam, havuz, fin hamamı, SPA merkezi, sauna gibi bölümlerinde İtalya menşeli Bizassa cam mozaiği kullanıldı. Türkiye’de çok az bilinen bu mozaik çeşidi, ultra lüks yapılarda kullanılıyor. Metrekaresi 3 bin Euro olan bu mozaiğin 1 metrekaresinin maliyeti 10 asgari ücretlinin aylık maaşına denk. Bilgiyi açıklayan Mimarlar Odası yöneticisi mimarlar, “20 yıllık mimarız bu mozaiği ilk kez duyduk.” demişti.
YILLIK 1,5 MİLYON LİRA LALEYE
Üç ayda 100 binin üzerinde lalenin dikildiği Saray’ın bu maliyeti de dudak uçuklatıyor. Mevsimlik dönemler halinde ekilen bu lalelerin maliyeti 400 bin liranın üzerine. Yıllık maliyeti ise 1,5 milyon liranın üzerinde bir para laleler için harcanıyor. Asgari ücretli çalışan 1.580 işçinin aylık maaşına denk geliyor.
1,5 MİLYONLUK DOLOMİT TAŞIYLA SÜSLEME
Saray’ın peyzaj ve çevre düzenlemesinde özel dolomit taşları kullanıldı. Saray’ın çevresinde peyzajda 490 ton dolomit taşı kullanıldı. Bu taş, çıkarılması, işlenmesi, taşınması ve işçiliğiyle 1,5 milyon liraya mal oluyor. Özel üretim olan bu süsleme taşları Ege Bölgesi’nden çıkarılarak getiriliyor.
Halılar, 600 öğretmenin maaşına denk
Saray için Manisa’da özel olarak üretilen 4 bin metrekarelik bir halı dokundu. Üç boyutlu, yanmaz halının her metrekaresinde 400 bin ilmek bulunuyor. Halı 1 milyon 200 bin liraya mal oldu. Sadece halı için harcanan para 600 öğretmenin bir aylık maaşına denk. Bir işçi 1 ay boyunca çalışırsa bu halının 3 metrekaresi dokunabiliyor.
2 BİN 700 PERSONEL GÖREV YAPIYOR
Çankaya Köşkü’nde Abdullah Gül döneminde 718 kişi çalışırken Erdoğan’ın yönetimindeki Saray’da 2 bin 700 personel görev yapıyor.
ODA BÜYÜKLÜĞÜNDE ZIRHLI PARA KASALARI
Saray’la ilgili ilginç bir ‘para kasası’ iddiası da var. İddiayı dile getirense Mimarlar Odası Ankara Şubesi. İçeride çalışan mimarlar, mühendisler ve işçilerden bilgi alan Oda’ya göre, Saray’da oda büyüklüğünde yüksek güvenlikli zırhlı para kasaları bulunuyor. Bu kasalar, daha çok banka ve finans kuruluşlarında kullanılıyor. İhtiyaca göre, donanımlı özel olarak üretilen bu kasalarda, aydınlatma, içeriden otomatik kapanma, isteğe göre raf ve nakit kutular gibi aksesuarlar da eklenebiliyor.
KONUT’A 20 KİŞİLİK VıP SİNEMA SALONU
Saray’a özel üretim VİP sinema salonları da yapıldı. 120 metrekarelik alanda kurulan özel sinema salonunun yapımında, son teknoloji ürünleri kullanıldı. Sinema koltuklarının ise ceylan derisinden yapıldığı iddia ediliyor.
BILDIRCIN YUMURTASI YETİŞTİRİLECEK, AT ÇİFTLİĞİ KURULACAK
Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda tavuk kümeslerinin yanı sıra bıldırcın kümesleri de yapıldı. Bu kümeslerde Cumhurbaşkanı ve ailesi için organik bıldırcın ve tavuk yumurtası üretilecek. Bıldırcın yumurtasının anti-oksidan etkisi yaptığı, strese iyi geldiği ve yaşlanmanın etkilerini geciktirdiği belirtiliyor. En son Katar Emiri’nin gönderdiği 53 atın himayeye alınacağı söylendi. Bunun için Saray müştemilatı içinde bir at çiftliği kurulacak.
ALTIN VARAKLI KADEHLERİN HER BİRİNİN FİYATI ASGARİ ÜCRETTEN FAZLA
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin açıkladığına göre, Saray’daki yemek ve temsillerde kullanılan kadehlerin her birinin tanesi tam bin lira. Osmanlı serisi olan bu altın varaklı kadehler, özel üretim ve tanesi de bin liraya mal oluyor. 949 lira asgari ücretle geçinen bir işçi, Saray’ın bir tane altın varaklı bardağının parası kadar maaş alamıyor.
