Ukrayna'daki Çernobil Nükleer Santrali 35 yıl önce alev aldığında, dünyanın en kötü nükleer kazasına neden oldu ve serpinti Kuzey İrlanda, İngiltere ve Karadeniz'e kadar yayıldı.
Çaresiz Sovyet yetkilileri, santralin 4 numaralı reaktörünün enkazından daha fazla radyoaktif kirlenmenin yayılmasını önlemek için, harap olmuş reaktörü kalın bir beton "lahit" ile kapladı.
NÜKLEER REAKSİYONLAR YENİDEN BAŞLADI
2010 yılında, ölümcül sızıntıyı önlemek için reaktörün etrafına ikinci bir kalkan inşa edildi.
Milliyet'te yer alan bilgilere göre şimdi, nükleer reaksiyonların koruma kalkanının içinde kendiliğinden başladığı görülüyor.
'MANGALDAKİ KÖZLER GİBİ'
Sheffield Üniversitesi'nden nükleer malzeme kimyacısı Neil Hyatt, yangının "bir mangal çukurundaki közler gibi" yeniden başladığını söylüyor.
Reaktörün derinliklerinde kapalı bir oda, reaktörde nükleer fisyonun gerçekleştiğini gösteren bir gösterge olan küçük ama sürekli artan nötron akışını ortaya çıkarıyor.
Radyoaktif kirliliği kontrol altına almaya çalışan bilim insanları için en önemli sorunlardan biri yağmur suyudur.
Şiddetli fırtınalar sırasında su, kalkanın içine girerek ölümcül radyoaktivitenin yeraltı sularına sızmasına neden olur.
Haziran 1990'da bir bilim insanı, reaktör odasına atladı ve radyasyon emici gadolinyum nitrat çözeltisini, reaktörün kritik hale gelme riski bulunan kısmına püskürterek hayatını tehlikeye atmıştı.
NET BİR PLAN YOK
Ancak yangına karşı denenen bu çabaların ötesinde, Ukrayna makamlarının yeni bir erimeyi nasıl önleyeceklerine dair net bir planı yok.
Reaktörün yakıt hücrelerini, FCM'leri çıkarmak ve yeraltında depolamak için uzun süredir devam eden bir plan var.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, bu karmaşık ve tehlikeli prosedürü finanse etmeyi teklif etti ancak yangının "közleri" ısınmaya devam ettiği sürece operasyon beklemede kalıyor.
Ukrayna'nın Nükleer Enerji Santralleri Güvenlik Sorunları Enstitüsü'nden Maxim Saveliev, Science dergisine verdiği demeçte, tam olarak ne olduğunu tespit etmek için kapalı reaktörü sökmeye çalışmanın tehlikeli olacağını söyledi.
'KAZA OLASILIĞINI GÖZ ARDI EDEMEYİZ'
Saveliev, "Pek çok belirsizlik var ancak [bir] kaza olasılığını göz ardı edemeyiz" diye konuştu.
Hepsinden kötüsü, bilim insanları nükleer reaksiyonun neden yeniden başladığından hâlâ tam olarak emin değiller.
Kimyacı Hyatt, "Mekanizmanın ne olabileceği henüz net değil" diyor.
