Pizza günümüzde dünyanın her yerine yayılmış ve en sevilenlerden biri haline gelmiş bir lezzet. İnce ve yuvarlak bir hamurun üzerine yerleştirilmiş çeşit çeşit malzemelerle neredeyse her damak zevkine uyan pizza o kadar çok seviliyor ki, pizzaya adanmış bazı belirli günler ve haftalar bile var.
Bugün yani 9 Şubat da onlardan biri: ABD’de Ulusal Pizza Günü olarak doğan, oradan dünyanın dört bir yanına yayılan bu eğlenceli günde biz de pizzayla ilgili bazı ilginç gerçekleri sizin için derledik. Pizza denince akla İtalyan mutfağı geliyor ancak pizzanın kökenleri çok daha eski zamanlara ve antik medeniyetlere gidiyor. Yunanların ve Mısırlıların üzerine zeytinyağı sürülmüş ve çeşitli baharatlar serpilmiş, pide gibi düz ekmekler yaptıkları tarih kayıtlarında yer alıyor. Günümüzün modern pizzası ise İtalya’nın Napoli şehrinde ortaya çıkmış.
Şehirdeki ilk pizzacı olduğunu iddia eden L’Antica Pizzeria da Michele isimli pizzacının açılış tarihi 1738. Sadece margherita ve marinara olmak üzere iki çeşit yapan bu pizzacı bugün de çok meşhur. Kapısının önündeki kuyrukta iki saat beklemeyi göze alanlar, gerçek İtalyan pizzasını tatma şansı bulabiliyor. Pizza kelimesi ilk kez MS 997 yılında, o zamanlar Bizans İmparatorluğu'nun sınırları içinde bugün ise İtalya’nın güneyinde bulunan Gaeta şehrinde kaleme alınmış Latince bir metinde karşımıza çıkıyor.
Pizzaya domates 18’inci yüzyılda ilave olmuş. Hatta domatesin Avrupa’ya yayılmasında ve “zehirli meyve” şeklindeki kötü ününün yavaş yavaş silinmesinde pizzanın rolü çok büyük. Bugün en lüks restoranların menüsünde bile yer alan pizza eskiden yoksulların yemeğiydi. Üç Silahşörler’in yazarı Alexandre Dumas, 1835 yılında Napoli’ye yaptığı ziyarette, şehirde yaşayan yoksulların yazın karpuz kışın da pizza yiyerek hayatta kaldıklarını yazmıştı.
UNESCO'nun Somut Olmayan Kültür Mirası listesinde yer alan otantik İtalyan pizzasının tarifini ve üzerine konacak malzemeleri belirleyen bir yasa var İtalya'da. O sınırlandırmanın dışındaki pizzalar İtalyan pizzası sayılmıyor. Ancak Brezilya’da bezelyeli, Fransa’da yumurtalı pizzalar görmek mümkün.
Pizzanın dünyada bu kadar yaygınlaşması İkinci Dünya Savaşı’nın bir sonucu. O zamana kadar sadece İtalyan göçmenlerin gittikleri ülkelere götürdükleri bir yiyecekti. Ancak İtalya’nın işgali sırasında Müttefiklerin askerleri tayınları azalınca yerel pizzacılarda yemek yerken bu lezzeti keşfettiler. O kadar ki fırıncılar ABD askerlerinin pizza talebinde yetişmekte zorlanıyordu. Savaştan sonra ülkelerine döndüklerinde pizza sevgilerini de beraberlerinde götürdüler. ABD’lilerin pizza sevgisi demişken, ülkede her saniye ortalama 350 dilim pizza tüketildiğini biliyor musunuz?
Bu dilimlerin toplam yüzölçümü 400 bin metrekareden fazla! Amerikalıların yüzde 93’ü ayda en az bir kere pizza yiyor. En sevdikleri pizza malzemesi pepperoni, ikinci sırada ise sosis/sucuk yer alıyor. En sevilmeyen pizza malzemesi ise ançüez. Ülke genelinde bulunan 73 bin pizzacıda 1 milyondan fazla insan çalışıyor ve ABD’de pizza endüstrisi 37 milyar dolarlık bir sektör.
Fotoğraftaki mekan da ABD’nin en eski pizzacısı Lombardi’s Pizza. New York’ta bulunan Lombardi’s 1905’te kurulmuş.
