ABD Ticaret Bakanı Penny Pritzker, savunma alanında yapılabilecek işbirliğinin yanı sıra yeni yatırım ve ticaret anlaşmalarını da görüşmek amacıyla Salı gününden bu yana işadamları ve yetkililer ile bir araya geliyor. Uzun yıllardır güvenlik ve diplomatik işbirliğinin gerisinde kalan ekonomik bağların güçlendirilmesi görüşmelerde ajandanın üst sıralarında yer aldı.
Pritzker Perşembe günü verdiği röportajda Türkiye’nin; ticari diplomasi misyonunda Ukrayna ve Polonya’nın ardından son durak olduğunu ve ABD’nin yalnızca jeopolitik risklerle mücadelede değil aynı zamanda ticari ilişkilerden kaynaklanan bağları da güçlendirmek istediğini belirtti. Ticaret Bakanı, “Bir ülke ile ticari bağların artırılması istikrar sağlayıcı bir güçtür. ABD şirketlerini buraya getirmek barışı sağlamak ve terörizm ile mücadele etmenin etkili bir yoludur,” diye konuştu.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile Savunma Bakanı Chuck Hagel’ın İslam Devleti ile mücadele konusunda lobi faaliyetlerinde bulunmak üzere Ankara’yı ziyaret etmesinden yalnızca üç hafta sonra Türkiye’ye gelen Pritzker zorlu bir mücadele ile karşı karşıya. Türk yetkililer, Türkiye’nin üstleneceği rolün büyüklüğünün kendi güvenlik kaygılarına ve ABD’nin radikal gruba yönelik mücadelesini Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirecek tedbirleri de içerek şekilde genişletip genişletmeyeceğine bağlı olarak değişebileceğini belirtmişti.
Yaklaşık 18 milyar dolar değerinde olan ABD-Türkiye ticareti, Türkiye’nin geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiği dış ticaretin sadece yüzde 4,5’ine denk geliyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Obama’nın beş yıl önce ekonomik ve ticari bağları güçlendirmek amacıyla başlattıkları çabalara rağmen iki müttefik arasındaki ticari işlemler Türkiye’nin uluslararası ticaretinin yaklaşık yüzde beşini oluşturmaya devam ediyor. Söz konusu dönem içinde Türkiye’nin toplam dış ticaret hacmi ise yüzde 66’lık artışa 403 milyar dolara ulaştı.
Türkiye’de 25 yıldır faaliyet gösteren Xerox Corp. XRX -0,76% şirketinin CEO’su olmasının yanı sıra Amerikan Başkanlık İhracat Konseyi (PEC) Başkan Yardımcısı da olan Ursula Burns, “Bu ziyarete katılan Amerikan Başkanlık İhracat Konseyi üyelerinin tamamı Türkiye’de faaliyet gösteriyor. Birçoğu da bu durumdan memnun ancak daha fazlasını yapabileceğimizi düşünüyoruz,” diye konuştu.
ABD’li yetkililer ile işadamlarına göre ABD şirketlerinin iştahını açan faktör yıllık 150 milyon yolcu kapasitesi ile dünyanın en büyük havalimanlarından biri olması planlanan üçüncü havalimanı inşaatı gibi altyapı projeleri oldu. Heyet üyeleri ABD’li yatırımcıların ilgilendikleri diğer alanların ise turizm ve teknoloji olduğunu belirtti.
Toplantlar sırasında Türk yetkililer Patriot üreticisi Raytheon Co. RTN -1,52% ’nun Çinli ve Fransız-İtalyan tekliflerin ardından üçüncü sırada yer aldığı füze savunma sistemi ihalesi konusunda da baskı yaptı. Ankara kısa bir süre önce Çin ile sona çok yaklaşılan bir anlaşmayı bozmuştu. Erdoğan, Eylül ayı başında Galler’de düzenlenen NATO zirvesinden dönüşte ‘anlaşmazlıklar’ olduğunu söylemiş, askeri müttefik ise Çin ile anlaşma yapılmasına şiddetle karşı çıkmıştı.
ABD Ticaret Bakanlığı’ndan konuya yakın bir yetkili, “Türkiye’ye rekabetçi bir teklif yapmakla kesinlikle ilgileniyoruz, yapıcı olmak istiyoruz,” diye konuştu.
Görüşülen bir diğer konu ise Ankara’nın ABD ile Avrupa Birliği arasında devam eden Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması (TTIP) anlaşmasının bir parçası olmasıydı.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci toplantının ardından gazetecilere, “Dünyanın yeni çizilen ekonomik haritası içerisinde Türkiye bu organizasyonlar içerisinde yer alacak. Dostlarımızdan ve müttefiklerimizden bu yürüyüşe destek bekliyoruz,” diye konuştu.
Öte yandan ABD Ticaret Bakanı Pritzker ise, “Türkiye ile ABD müttefik ve hiçbir şey bunu değiştirmeyecek ama açık konuşmak gerekirse Türkiye gerekli ekonomik reformları yapmadan TTIP hakkında konuşmanın anlamı yok,” diye konuştu.
